Yılı : 2008
Dairesi : 6
Dosya No : 37154
Tutanak No : 38154
Tutanak Tarihi : 31.12.2013
Kararın Konusu :
Duruşma talep eden dilekçiler M. Ömer TOKGÖZ ve Mehmet YAŞAR ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenilmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;
1614 sayılı ek ilamın 2. maddesi ile daha önce 1040 sayılı asıl ilam ile verilen hüküm dışı kaydı kaldırılarak Kent-Tur Gıda ve İnş.San.Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki şehir genel temizliği işinde idari şartnameye aykırı araç çalıştırıldığı halde ceza uygulanmaması nedeniyle 620.000,00 TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
Dilekçiler dilekçesinde özetle; ilamda, İdari Şartnamenin 14.3.4 maddesinde kontrol araçlarının 2003 model ve üstü, diğer araçların 2000 model ve üstü olması gerektiği, Teknik şartname eki Ceza Uygulama Cetvelinde ise hasarlı ve kusurlu araç çalıştırma için her tekrarda araç başına 2.000,00 TL ceza kesilmesi gerektiği hükmüne istinaden, idari şartnameye aykırı araç çalıştırıldığı halde ceza uygulanmaması sonucu 620.000,00 TL kamu zararına sebebiyet verildiğinin belirtildiğini,
25.12.2007 tarihinde 2007/197495 ihale kayıt numarası ile yapılan Van Şehir Genel Temizliği Hizmet Alımı işinin “pazarlık usulü” ile "Anahtar Teslimi Götürü Bedel" olarak ihale edildiğini, “Anahtar Teslimi Götürü Bedel” olarak ihale edildiğinden Şehir Genel Temizliği işi için puantaj da düzenlenmediğini, bu gibi hizmet işlerinde her iş ve hizmet faktörüne ayrı ayrı puantaj düzenlemenin zorluğundan ötürü hizmet alımlarının götürü bedel olarak ihale edildiğini, söz konusu olayda da hizmetin bu şekilde götürü bedel olarak ihale edildiğini,
Şehir Genel Temizliği işinin “Anahtar Teslimi Götürü Bedel” olarak ihale edildiğini ve götürü bedel üzerinden sözleşme imzalandığını, götürü bedel sözleşmelerde işin bütün olarak yapıldığını, ancak gerek iş kanunu ve gerekse sigorta kanunu gereğince işçi haklarının korunmasına yönelik olarak işçilerin sigortalanması ve sigorta bedellerinin ödenmesi ve işçi ücretlerin ödendiğine dair bordro ve diğer belgelerin eksiksiz olarak hak edişlerin ekinde sunulduğunu,
Araçların vardiyalarda çalışma düzeni ve şekli ile ilgili diğer işlerin sahada açık arazide günlük olarak yapılan işler olduğunu, günlük olarak kaç personelin veya kaç aracın hangi vardiyada işe çıktığı, çıkan araçların istenen niteliklerde olup olmadığı, çalışma şartları, çalışma düzeni, bunların kontrolü, denetimi, cezai müeyyideyi hak edip etmediğinin görev ve sorumluluk alanlarının dışında olduğunu,
Açık arazide, 27 mahallede ve 24 saat esasına göre 3 vardaya ile yürütülen bu iş ve işlemlerin temizlik ekip amirleri tarafından yerine getirildiğini, yani gün içerisinde 3 vardiyada hangi aracın işe çıkıp çıkmadığını, hangi aracın hangi mahallede ve bölgede görev yaptığının bilgileri dâhilinde olan işler olmadığını, herhangi bir eksiklikten haberdar olabilmeleri için de günde üç vardiya şeklinde çalışan araçların her gün sevk ve idaresinden sorumlu olan temizlik ekip amirleri tarafından araçların çalışmamaları durumunda gerekli tutanakların düzenlenerek idareye sunulması ile bilgi sahibi olmalarının mümkün olabileceğini,
Ortada tutanak, alınmış bir belediye encümen kararı, dilekçe, şikâyet, sözlü dahi olsa bilgilendirme olmadığını, hak edişte cezai müeyyideden dolayı uygulanmış bir kesinti olmadığını ya da uygulanmasını gerektirecek bir durum bulunmadığını, olmayan bir evrakı var gibi kabul ederek işlem yapılmasının da mümkün olmadığını, bu durumda kendilerinin zararına sebebiyet verdiğini ispat edecek hiçbir belgenin ortada bulunmadığını, ilgili kişi, komisyon veya teşkilat veya kontrol tarafından hazırlanmayan tutanak veya ceza belgeleri olmadan kesinti yapılmasını talep etmelerinin de mümkün olmadığını ki, Sayıştay ilamının C bendinin ikinci paragrafında bu nedenle ilişik bulunmadığına karar verildiğini,
İdari şartname eki olan ceza cetvelinde belirtilen hususlar gereğince işin kontrolü ve denetiminin kontrol teşkilatınca yapıldığını,
Dolayısıyla bu konuda kendilerine bir sorumluluk yüklenmesine hukuken olanak olmadığını, Sözleşme uygulayıcısı ve evrak tanzim yetkisinin temizlik işleri müdürlüğü ve işle ilgili muayene ve kabul komisyonunda bulunduğunu, kaldı ki 2006 tarihinde yürürlüğe giren 5018 sayılı yasa gereğince de bu konuda bir sorumlulukları olmadığının da açık olduğunu,
Söz konusu işe ait ödeme evraklarının hazırlanması aşamasında araçların çalışmadığına dair herhangi bir tutanak bulunmadığını, Sayın Denetçilerin denetim yaptıkları süreçte de ödeme evrakının ekinde bu tür bir evrak olmadığını, şu anda da böyle bir evrakın varlığının söz konusu olmadığını,
Çalışmayan araçlar ve/veya sözleşmeye aykırı çalıştırılan araçlarla ilgili olarak, bilgileri dâhilinde bir eksiklik yaşanmadığını, ekte sundukları ve temizlik ekip amirleri tarafından imza altına alınan tutanaktan da anlaşılacağı üzere 2008 Ocak, Şubat, Mart, Nisan aylarında Van şehir genel temizliğinde temizlik ekip amirleri ve harcama yetkilisi tarafından her hangi bir tutanağın sunulmadığını,
Yani, yüklenici firmanın sözleşmeyi gereği gibi yerine getiremediğini veya yapmakta olduğu şehir genel temizliğini olumsuz etkileyen herhangi bir faaliyetine ilişkin bir durumun, temizlik ekip amirleri ve birim harcama yetkilisi tarafından da rapor edilmediğini,
Ayrıca yürütülen soruşturmada usulsüzlük olduğunu şöyle ki;
Van Belediye Başkanlığının, 2008 mali yılı hesaplarının, T.C. Sayıştay Başkanlığı Denetçileri tarafından incelendiği 2009 tarihinde; Sayıştay Denetçilerinden, Sayın Harun KOÇTEPE’nin, Temizlik İşleri Müdür Vekili Harun TUTAR’dan, Van Şehir Genel Temizliği işinde çalışan araçlar için aylık puantaj talebinde bulunduğunu, Sayın Denetçiye, 25.12.2007 tarihinde 2007/197945 ihale kayıt numarası ile yapılan Şehir Genel Temizliği işinin “Anahtar Teslimi Götürü Bedel” olarak ihale edildiğinden Şehir Genel Temizliği işinde çalışan araçlar için puantaj düzenlenmemektedir şeklinde bilgi sunulduğunu,
Sayıştay Denetçisi Sayın Harun KOÇTEPE’nin talebi üzerine, Temizlik İşleri Müdür Vekili Harun TUTAR tarafından müdürlükte bulunan, boş, imzasız matbu birçok evrakın denetçiye sunulduğunu, ancak sayın denetçiye sunulan evrakların ne tür evraklar olduğunu bilmediklerini,
Temizlik İşleri Müdür Vekili Harun TUTAR ve Temizlik ekip amirleri tarafından imza altına alınmış olan ve ekte sundukları tutanaktan da anlaşılacağı üzere, Sayın Denetçi Harun KOÇTEPE tarafından boş bir çok evrakın sonradan tamamlatılmaya çalışıldığı ve bu durumdaki evrakların sayın denetçi tarafından verilen talimat üzerine de temizlik ekip amirleri tarafından evrakların denetim esnasında doldurularak imzalandığının ekteki tutanaklardan anlaşıldığını,
Ayrıca, bu konu ile ilgili olarak, birim harcama yetkilisi ve birim gerçekleştirme görevlisi tarafından 2009 yılında, Sayıştay Başkanlığına gönderdikleri savunma yazılarında da bu durumun açıkça arz edildiğini,
İş bitiminden yaklaşık 1 yıl sonra kontrol elemanlarına imza attırılması suretiyle bu evraklara resmiyet kazandırılamayacağını, Bu evraklara dayanarak başlatılan soruşturmaya istinaden kamu zararı olduğunu iddia etmenin de hukuka aykırılık teşkil ettiğini, dolayısıyla soruşturmanın hukuki sebepten ve maddi delilden yoksun olarak sürdüğünü,
Eğer temizlik ekip amirleri tarafından iddia edildiği gibi, Sayın Denetçi tarafından verilmiş herhangi bir talimat söz konusu değil ise Temizlik ekip amirlerinin şehir genel temizliği aşamasındaki eksiklikleri ilgililere bildirmedikleri ve gereğini de yapmadıkları sonucunun çıkacağını, ekip amirlerinin yazılı beyanlarının da Sayın Denetçinin talimatları sonucu evrakların denetim esnasında tamamlatılmaya çalışıldığı ve imzalandığı yönünde olduğunu, her iki durumda da kendilerinin herhangi bir sorumluluğunun söz konusu olmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını istemiş ve dilekçe ekinde çalıştırılan araçlara ait kira sözleşmeleri özetleri ile belediye görevlileri tarafından tutulan çeşitli mahiyette tutanakları göndermişlerdir.
Sayıştay Savcılığı “Sorumluların ileri sürdüğü gerekçelerin yanı sıra, teknik şartnamede hasarlı ve kusurlu olarak çalıştırılan araçlar için ceza uygulanacağı belirtilmekte olup; bunun dışında, düşük modelli araçlar için ceza uygulanacağına dair açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle Daire Kararının bozularak, sorumluların uhdesindeki tazmin hükmünün kaldırılması yönünde karar verilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.“ şeklinde görüş bildirmiştir.
Rapor dosyası ve ekleri incelendiğinde; Van Şehir Genel Temizliği Hizmet Alımı işinin “pazarlık usulü” ile "Anahtar Teslimi Götürü Bedel" olarak ihale edildiği, işe ilişkin İdari Şartnamenin 14.3.4 maddesinde kontrol araçlarının 2003 model ve üstü, diğer araçların 2000 model ve üstü olması gerektiği, Teknik şartname eki Ceza Uygulama Cetvelinde ise hasarlı ve kusurlu araç çalıştırma için her tekrarda araç başına 2.000,00 TL ceza kesilmesi gerektiği hükümlerinin yer aldığı görülmüştür.
Daire kararında tazmin hükmü, bahsi geçen hizmet alımında çalışan araçların ruhsatlarına göre bazı araçların (4 adet aracın) modellerinin 2000 modelin altında olduğu ve bu suretle idari şartnameye aykırı araç çalıştırıldığı ancak buna rağmen teknik şartnamede öngörülen cezanın uygulanmadığı gerekçesiyle verilmiştir.
Diğer yandan dilekçede de belirtildiği üzere, idare tarafından yüklenici firmanın sözleşmeyi gereği gibi yerine getirmediğine veya yapmakta olduğu şehir genel temizliğini olumsuz etkileyen herhangi bir faaliyetine ilişkin ya da sözleşmeye aykırı çalıştırılan araçlarla ilgili olarak herhangi bir tespit yapılmamış ve buna ilişkin herhangi bir tutanak düzenlenmemiştir.
İhale dokümanının yukarıda belirtilen ceza hükmü, ihale sürecinde şartname hükümlerine aykırı bir davranış idare tarafından tespit edildiği takdirde, uygulanacak müeyyideleri içermektedir. İhalenin uygulandığı sürede yüklenicinin işi sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yaptığı kabul edilerek, ödemesi yapılmıştır. Araçların model düşüklüğünün, hizmetin yerine getirilmesi sırasında idarece tespit edilmediği ve dikkate alınmadığı, buna ilaveten çalıştırılan bu araçlardan dolayı herhangi bir iş kaybının bulunmadığı anlaşıldığından, dilekçi iddiaların kabulü ile 1614 sayılı ek ilamın 2. maddesi ile 620.000,00 TL’ye verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA