Yılı : 2010
Dairesi : 2
Dosya No : 39042
Tutanak No : 40847
Tutanak Tarihi : 06.10.2015
Kararın Konusu : İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

Duruşma talep eden sorumlu …, kurumu adına tazmin hükmünün onanması yönünde duruşmaya katılmak isteğinde bulunan Av. … ile Sayıştay Başsavcı Vekilinin sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;

134 sayılı ilamın 1. maddesiyle, … yüklenimindeki … sözleşme bedelli ve birim fiyat usulüyle ihale edilen “…” işine ait 20 no.lu kesin hakediş raporunda, fiilen yapılmayan 911.207, 917.105, 918.105, 921.200, 921.405, 921.505, 922.300, 923.104, 923.300 ve 923.400 poz no.lu acil servis asansör imalatlarının yapılmış gibi gösterilerek bedellerinin ödendiği gerekçesiyle … TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

Sorumlu, temyiz dilekçesinde özetle; 10.09.2012 tarihli ilk savunmasında yaptığı açıklamaların ilgili dosyada ulaşabildiği belgeler nispetinde yapılabildiğini, ilgi ilamın karar bölümü 3. maddesinde 10.09.2012 tarihli savunmasının (f) maddesine atıfta bulunularak "Kesin kabul tutanağını düzenleyen …'ın savunmasında; "Demontajı yapılan asansörlerin yeniden kullanımını teminen 17.04.2012 tarih ve 779 sayılı belgeden de anlaşılacağı üzere Rektörlüğümüzün 11.04.2012 tarih ve 723 sayılı oluru ile … (Temel ve Subasman hariç) adı altında yeni bir ihale açılmış ve 26.04.2012 tarihinde ihale gerçekleşmiştir, inceleme yapıldığı takdirde yapılan imalat Üniversitemiz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yerleşkesinde görülebilecektir." denilmiş ise de; İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde yapılan asansör imalatının; 6 (altı) kişilik tek açılır kapılı insan asansörü olduğu, 20 (yirmi) no.lu hakedişte ödendiği ve imal edildiği belirtilen 8 (sekiz) duraklı 1600 kg kapasiteli 2100x1300 mm genişliğinde hasta (sedye) asansörü ile aynı imalat olmadığı, dolayısıyla …'ın iddiasıyla örtüşmediği tespit edilmiştir." denildiğini, savunmasında yer alan bu bilgiyi, çalıştığı dairedeki yetkililerinin yaptığı konuşmalardan edindiğini, teyit için ihale dosyasında konuyla ilgili herhangi bir gerekçe raporuna ulaşamadığını, savunmasının (f) maddesindeki "İnceleme yapıldığı takdirde yapılan imalat Üniversitemiz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yerleşkesinde görülebilecektir." cümlesindeki imalat kelimesinden kastının asansör imalatı olmadığını, çelik konstrüksiyon asansör kulesi imalatı olduğunu, dilekçe eki belgelerden de anlaşılacağı üzere savunmasını verdiği 10.09.2012 tarihi itibarıyla bahsi geçen ihale konusu işin imalat ve hakediş ödemelerinin devam etmekte olduğunu, asansör kulesi imalatının tamamlanmasını müteakip 24.12.2012 tarihinde kule içerisine … adı altında doğrudan temin usulü ile teknik özellikleri ve nereden demontajının yapıldığını bilmediği asansör kabin montajı yaptırıldığını, oluşturulan bilirkişi ekibinin asansör kabini montajından sonra tespit yaptığını, yapılan incelemede ise kule içerisine montajı yapılan 8 kişilik 630 kg taşıma kapasiteli asansör ile Hastane Acil Servis B Blokta ödemesi yapılan asansörün kıyaslandığını, savunmasında böyle bir iddiada bulunduğu algılanarak aynı asansörler olmadığının belirtildiğini, yukarıda yapılan açıklamalar ve belgelerden de anlaşılacağı üzere savunmasını verdiği 10.09.2012 tarihi itibarıyla Üniversitenin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yerleşkesinde asansör imalatının gerçekleşmediğini, imalat kelimesinden kastının asansör kulesi imalatı olduğunu, yargıyı yanıltmaya yönelik bir ifadesinin olmadığını, aşağıda, ilk savunmasında sunamadığı, yeni elde ettiği bilgi ve belgeler doğrultusunda zaman sırasına konularak ayrıntılı açıklanacağı üzere; yapım projesine uygun olarak, asansör şaftına (boşluğuna) 1600 kg kapasiteli asansörlerin montajına başlanıldığını, asansör montajının bir aşamasında, 2004 yılında, yeni Rektör seçimi ile İdarede bazı değişiklikler olduğunu ve yapım işinin durduğunu, daha sonra İdare tarafından, montajı yapılmış asansör parçalarının söktürülerek …… deposuna kaldırıldığını ve asansör şaftı kat aralarının kapatılarak asansör sisteminin ortadan kaldırıldığını, bu sırada denetime gelen Sayıştay Denetçisi tarafından asansör sisteminin olmadığı ancak parasının ödenmiş olduğunun görüldüğünü, Sayıştay Denetçisine asansörlerin, kapılar dahil, önemli montajlarının yapıldığını, bir kısım malzemenin montaj için bekletildiğini, ancak İdarenin istemi üzerine montajı yapılan bölümlerin söküldüğünü ve montajı yapılıp sonradan sökülen ve yeni, kullanılmamış, montajı yapılmamış parçaların tamamının …… deposuna götürülerek teslim edildiğini sözlü olarak bildirdiğini, Sayıştay Denetçisinin depoya kaldırılan asansör parçalarının mahiyetinin tespiti için bilirkişi gönderdiğini ve rapor aldığını, raporda bilirkişinin, depoya kaldırılan asansör parçalarının İNSAN ASANSÖRÜ olduğunu belirttiğini, ilk ihale projesinde kurulacak asansörler HASTA (Sedye) ASANSÖRÜ olarak belirlendiğinden ve asansör şaftı sonradan kat araları yapılarak ortadan kaldırıldığından, Sayıştay Denetçisince, asansörlerin hiç yapılmadığı ve yapılmayan asansör bedellerinin ödendiği görüşüne varıldığını, Sayıştay 2. Daire Başkanlığının da yaptığı yargılama sonucunda denetçi görüşü doğrultusunda karar vererek …. no.lu ilamı tarafına tebliğ ettiğini,

1. Anahtar Teslimi Götürü Bedel Usulüyle ihale edilen, 13.11.2003 tarihinde sözleşmeye bağlanan Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Garaj Atölye Büyük Onarım İkmal İşi kapsamında 2 (iki) adet acil servis asansörü yapılması öngörüldüğünü, ….’nce, … firmasından; taahhüdü altında yapılacak olan … İnşaatına tesis edilmesi gereken 2 adet 8 duraklı 1600 kg kapasiteli hasta asansörü için teklif istendiğini, … firmasının 22.09.2003 tarih ve Teklif No: 2003/352 No'lu yazı ekinde hazırladıkları 22.09.2003 tarih ve Teklif No: 2003/352 No'lu teklif ile Taşıma Kapasitesi: 1600 kg; Seyir Yüksekliği; 25 MT; Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 8, Kumanda Şekli Tam elektronikmikroprosesörlü çift yön toplamalı dubleks kumandalı, Kat Kapıları: Tam otomatik 1300x2100 mm ebadında, Kuyu Ebadı: T.S.E. 2400x3000 mm (tek asansör için), Kuyu Dibi Emniyet Mesafesi: T.S.E. 1700 mm, Kuyu Üstü Emniyet Mesafesi: 4400 mmözelliklerini taşıyan HASTA asansörlerini …….,- € (…….. Euro) ya işler vaziyette teslim edeceğini yükleniciye bildirdiğini, bu sırada sözleşmeye esas imalatlar devam ederken Hastane İdaresinin en üst katın başka bir amaçla değerlendirileceği, bu katta asansör durağına ihtiyaç duyulmadığını belirtmesi üzerine yeni yerleşim planı uyarınca, önce 8 duraklı düşünülen asansörlerin 7 duraklı olması gerektiği durumunun ortaya çıktığını ve bu teklifin iptal edildiğini,

2. Bu nedenle, Anahtar Teslimi Götürü Bedel usulüyle ihale edilen, 13.11.2003 tarihinde sözleşmeye bağlanan ve inşaata tesis edilmesi gereken 2 adet 8 duraklı 1600 kg kapasiteli asansörün yerine; 2 adet 7 duraklı 1600 kg kapasiteli asansörün uygun olacağı zorunluluğundan dolayı, asansör projesinin revize edilmesi gereğinin ortaya çıktığını, Yüklenici ....’nce, … firmasından revize proje teklifi istenmesi üzerine, inşaatta yapılan incelemede asansörlerin tesis edileceği mevcut kuyu ölçüsünün, iki asansör için maksimum 4000 x 3000 mm olacağının görüldüğünü, TSE standartları gereği HASTA ASANSÖRÜNÜN minimum 1600 kg kapasiteli, 1400 x 2400 ebadında kabin ebatlı ve 1300 x 2100 mm kapı ebatlı olması gerektiğini, revize edilecek projenin kuyu ebadına uygun olması zorunluluğundan dolayı, kat ve kabin kapılarının ödemeye esas pozdaki ebatları sağlamak adına 1300 mm genişliğinde tesis edilmesi durumunda 4 veya 6 kanat olarak imal edilmesinin gerekecek olduğunu, bu durumda kabin derinlik ölçüsünün 2400 mm yerine daha kısa bir ölçüye düşeceğinden kabin içerisine sedyenin hiçbir şekilde sığmayacağının, KAPI EBADININ 1100 X 2100 MM OLARAK TESİS EDİLMESİ DURUMUNDA SEDYE GİRİŞ ÇIKIŞINDA SORUN YAŞANMAYACAĞININ anlaşıldığını, bu durumda kabin ebadının 1400 x 2400 mm ebadını sağlasa bile kapı ebadı 1300 mm genişlikten 1100 mm genişliğe düştüğü için TSE STANDARTLARINDA ASANSÖRÜN TİPİNİN HASTA ASANSÖRÜ yerine İNSAN ASANSÖRÜ olarak adlandırılmasının zorunluluk olduğunu, bu şekilde hazırlanan revize asansör projesine göre; … firmasının 10.02.2004 tarih ve Teklif No: 2003/352-1 yazı ekinde hazırladıkları 10.02.2004 tarih ve Teklif No:2003/352-1 teklif ile Taşıma Kapasitesi: 1600 kg, Seyir Yüksekliği: 21 mt, Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 7, Kumanda Şekli: Tam elektronik mikroprosesörlü, çift yön toplamalı dubleks kumandalı, Kat Kapıları: Tam otomatik 1100x2100 mm ebadında, Kuyu Ebadı: T.S.E. 4000x3000 mm, Kuyu Dibi Emniyet Mesafesi: T.S.E. 1700 mm, Kuyu Üstü Emniyet Mesafesi: 4400 mm özelliklerini taşıyan İNSAN asansörlerini ……..,- € (……. Euro) ya işler vaziyette teslim edeceğini yükleniciye bildirdiğini, … firması tarafından Yüklenici firmaya acil servis asansör sistemi için 22.09.2003 tarih ve Teklif No: 2003/352 yazı ekinde hazırladıkları ……..,-€ (……. Euro) luk teklif ile 10.02.2004 tarih ve Teklif No: 2003/352-1 yazı ekinde hazırladıkları ……..,-€ (……… Euro) arasındaki teklif fiyat farkının (…..,- - …..,-) …. Euro olduğunu,

3. Anahtar Teslimi Götürü Bedel usulüyle ihale edilen, 13.11.2003 tarihinde sözleşmeye bağlanan ve inşaata tesis edilmesi gereken 2 adet 8 duraklı 1600 kg kapasiteli, kat kapı ebadı 1300 mmx2100 mm olan hasta asansörünün yerine; 2 adet 7 duraklı 1600 kg kapasiteli, kat kapı ebadı 1100 mm x 2100 mm olan TSE standartlarına göre bütün malzemelerin özelliği ve kalitesi aynı olmasına rağmen kat kapı ebadı 1300 mm’den küçük olduğu için insan asansörü olarak adlandırılan asansörün uygun olacağı zorunluluğundan dolayı, asansör projesinin revize edilmesi ortaya çıktığından; Yüklenici .... ile … firması arasında "….. Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servis Ek Binası A Blok İnşaatına tesis edilecek 2 adet asansör işi" için 30.04.2004 tarihinde KDV hariç …….,- € Euro üzerinden sözleşme imzalandığını,

4. ….. firmasınca; Yüklenici firmaya sunulan asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm şeklindeki teklifi incelenerek, yapım sahasındaki konuma uygunluğunun araştırıldığını ve ölçüldüğünü, asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm olması durumunda asansör kapısı kapandığında kabin içerisinin daraldığını ve sedyenin hiçbir şekilde sığmadığını, asansör kapı ebadının 1100 x 2100 mm konulduğunda ise sedye giriş çıkışının rahatladığını, mahaldeki ölçümlemede, asansör kapı ebadının 1100 x 2100 mm olması gerektiğinin anlaşıldığını, diğer yandan, yine projeler gereğince, önce 8 duraklı düşünülen asansörlerin 7 duraklı olması gerektiği durumunun ortaya çıktığını, bu nedenlerle, acil servis asansörlerinin 8 duraklı yerine 7 duraklı olması ve asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm yerine kat kapı ebadının 1100 x 2100 mm olması yönünde asansör projesinin revize edilerek İdarece onaylandığını, T.S.E. Standartlarına göre asansör kabin genişliği ve taşıma kapasitesi ne olursa olsun asansör kat kapı eni 1300 mm ve üstü olursa "hasta asansörü" olarak, kapı eni 1100 mm olursa "insan asansörü" olarak sınıflandırılma ve adlandırılma yapıldığını, revize projeyle, kapı eni 1100 mm ye çekilen acil asansörlerinin, kat kapı genişliği dışındaki bütün özellikleri ve kalitesi aynı olmasına rağmen TSE standartları gereğince insan asansörü olarak adlandırıldığını, asansör kat kapı genişlikleri ve durak sayısı dışında asansör özellikleri ve kurulum sistemlerinin birbirinin aynısı olduğunu, revize projedeki kabin taşıma kapasitesinin yine 1600 kg olduğunu ve içine sedyenin sığdığını ve sedyenin kapıdan rahatlıkla girip çıktığını, ayrıca inşaatta yapılan incelemede kuyu ölçüsünün maksimum 4000 x 3000 mm olacağının görülmüş olup buna göre; yüklenici ....’nce, … firmasından; revize proje teklifi istendiğinden, asansör firmasınca revize projenin 27.05.2004 tarihinde çizildiğini ve 31.05.2004 tarihinde onaya sunulduğunu, İdare tarafından revize projenin 08.07.2004 tarihinde onaylandığını,

5. Sözleşme uyarınca Yüklenici şirket tarafından ….. Şirketine …..,- Euro avans ödendiğini ve diğer ödemelerin programa bağlandığını, ….. Şirketinin asansör üretimini yaparak, 2 adet acil servis asansörünün raylarını ve kat kapılarının montajını ve kumanda panellerini monte ettiğini, kat kapılarının granit sövelerinin yüklenici tarafından yapıldığını, yapım tekniği olarak asansör parçalarının tamamının bir anda monte edilemeyeceğini, parçaların tek tek takılarak kontrol edilerek bir sonraki takılacak bölüme hazırlık yapılması gerektiğini, işin bu aşamasında, yukarıda açıklanan nedenlerle işin durduğunu, asansörlerin yapılıp veya yapılmayacağı kesin belli olmadığından dolayı duran iş nedeniyle Yüklenicinin …. Şirketine olan ödemelerinin geciktiğini ve …. Şirketinin Yüklenici Şirkete ödemelerin yapılması için 17.02.2011 tarih ve 177 sayılı yazıyı gönderdiğini, … firması tarafından yapılan imalatlar, şantiyeye sevk edilen raylar ve kat kapıları montajına başlanmış olup daha sonra montajı yapılmayan asansöre ait diğer malzemeler ile sonradan montajı yapılmış olan raylar ve kat kapıları da sökülerek tamamının ……. kampüsüne teslim edildiğini, yapım ve montaj işinin bir bölümünün ….. Şirketi tarafından gerçekleştirildiğinin, kalan bölümlerin montajının ise ödemelerin bir program çerçevesinde yapılması durumunda sonuçlandırılacağının anlaşılmakta olduğunu, yukarıda gösterilen yazılardan asansör parçalarından bazılarının montajının …… tarafından gerçekleştirildiğinin, yapım işinin bir ara durdurulduğunun, montajı yapılan parçaların söküldüğünün görülebileceğini,

6. … firması tarafından yüklenici ....’ne acil servis asansör sistemi için 24.11.2011 tarihli ve CK-218681 no.lu KDV dahil toplam ………….. TL. tutarındaki faturanın kesildiğini,

7. Yüklenici ....’nin Muavin Defteri ilgili sayfa fotokopisinde görüldüğü üzere 2011 yılı içinde … firmasına asansör ile ilgili ödemeleri yaptığını, sonuç olarak, yüklenici … Şirketinin, söz konusu acil servis asansörleri için montajı yapılmış ve yapılmamış parçalar için …… Şirketine 293.513,20 TL. tutarında ödeme yaptığının anlaşılacağını,

8. 15.06.2007 tarihli Geçici İşgal Tutanağında; Hastane Başhekimliğinin yapımı tamamlanan bölümleri kullanmak istediği, bu nedenle onarım işinin geçici işgale uygun olup olmadığının tespitinin yapılması gerektiği belirtildikten sonra tutanağın B) Elektrik Tesisatı (1) maddesinde aynen; "Acil servis binasında asansör montajı devam etmekte olup, kullanıma açılmadan önce testlerinin yapılması gerekmektedir." denildiğini, Sayıştay ... Daire ilamıyla sorumlu tutulanların dışında olan Makine Mühendisi …… …, Elektrik Elektronik Mühendisi …. ….. ve İnşaat teknikeri ….. …… tarafından düzenlenen tutanaktan, 15.06.2007 tarihinde asansör montaj işlemlerinin yapılmakta olduğunun anlaşılacağını,

9. Yüklenici … İnşaat Şirketinin ……Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığına yazdığı 27.03.2008 tarihli yazı ile, asansörlerin sipariş edilerek …..'e yaptırıldığını, montajına başlanıldığını, kuyu içerisinde çelik taşıyıcı karkas tamamlanarak raylarının monte edildiğini, karşı ağırlıklarının yerleştirildiğini, 1100 x 2100 mm ebadında tam otomatik tipte paslanmaz çelik asansör kat kapılarının takıldığını ve asansör sövesinin granit ile kaplandığını, ancak Hastane İdaresince asansör yapımının durdurulduğunu, montajı gerçekleştirilemeyen bölümlerin depolarına yeddi emin olarak alındığını, kesin hesap hakedişinden motor ve kabin montaj bedelinin düşülerek, montajı yapılan kısımların demontaj bedelinin ödenmesi ve tüm asansörün idareye teslim edilmesi şartı ile geçici kabulün yapılmasının arz edildiğini, yukarıda belirtilen yazıdan, asansörlerin motor ve kabin montajlarının 27.03.2008 tarihi itibariyle yapılmamış olduğunu, ….. tarafından kuyu içerisinde çelik taşıyıcı karkas tamamlanarak rayların monte edildiğini, karşı ağırlıkların yerleştirildiğini, kapıların takıldığını ve … Şirketi tarafından asansör sövesinin granit ile kaplandığını, geçici kabulünün bu hesaplamalar dikkate alınarak yapılmasının istenildiğinin anlaşılacağını,

10. … Şirketinin …. Üniversitesi Başhekimliğine yazdığı 18.05.2011 tarihli yazıda, asansörlerin demontajının yapılarak ……. Kampüsündeki depoya naklinin İdare tarafından istenildiğini, bu işlere başlanabilmesi için İdare tarafından gerekli izinlerin oluşturularak yapılacak iş programının şirkete bildirilmesinin belirtildiğini,

11. …. Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi …. Hastanesi Başhekimliğinin, … İnşaat Taahhüt Yapı Malz. Tic. ve San. Ltd. Şti.’ne yazdığı Başhekim Prof. Dr. ….. …… imzalı ……… tarihli ve ….. no.lu yazıda, 2 adet asansörün yüklenici firma tarafından sökülerek Hastanenin …… Kampüsündeki depoya tekrar montajları yapılacak şekilde muhafazalı olarak taşınmasının sağlanması, mevcut asansörlerin kat aralarının inşaatlarının emniyetli bir şekilde kapatılarak kullanıma uygun hale getirilmesinin rica edildiğini, yukarıda gösterilen yazılardan; asansörlerin bir kısım montajlarının yapıldığının, İdare tarafından, montajı yapılan asansörlerin sökülmesinin istenildiğinin, İdare tarafından, sökülen asansörlerin ….. Yerleşkesindeki depoya taşınmasının istenildiğinin, asansörler sökülüp taşındıktan sonra kat aralarının kapatılarak asansör şaftının odalara dönüştürülmesinin istenildiğinin anlaşılacağını,

12. Demontajı yapılan asansörlere ait 2 adet ağırlık bandı, 2si ikili 2si tekli 4 adet makara ve 2 adet taban sacının imalat mahallinde sökülerek …… ……’e tesim edildiğini, ……… ……. tarafından da ……….. Deposunda ….. …’a teslim edildiğini,

13. ….. Üniversitesi binasından …… firması tarafından sökülen asansör rayları ve kabininin, ….. firması yetkilileri tarafından inşaat mahallinde ……. …….'e teslim edildiğini, 28.08.2011 tarihinde …… …… tarafından …….deposuna götürülerek ….. ……'a teslim edildiğini,

14. 11.11.2011 tarihli tutanakla, asansör sisteminin kalan parçalarının …. yetkilisi tarafından …….. deposunda …… …… ……’a teslim edildiğini,

15. Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca, Genel Sekreter Prof. Dr. ……. ……… imzasıyla Yüklenici … Şirketine gönderilen ………. tarihli ve …….. no.lu yazıda aynen;

"22.10.2003 tarihinde ihalesi gerçekleştirilerek uhdenizde yapımı tamamlanan ………… TL ihale bedelli …. …. Fakültesi Araştırma Uygulama Hastanesi Garaj, Atölye + Büyük Onarım işi bünyesinde iki adet 8 duraklı 1600 kg hasta asansörü bulunmakta idi.

Tarafınızdan sipariş verilip bir kısım imalatları da gerçekleştirilmiş olan ve yazı ekindeki 27.03.2008 tarih 340 sayılı geçici kabul dilekçenizde de açıklanan asansörlerin yapılmayan kısımlarının hakediş ödemelerinden minha edilmesi sehven unutulmuştur. Gerek geçici kabulü gerekse kesin kabul yapılan ancak makine motor grubu ile kabini monte edilmeyen asansörün İdaremize teslim edildiğinden dolayı yapılmayan kısımlarının montaj bedellerinin hakedişten düşülmesi gerekmektedir.

Söz konusu asansörlerin yapılmayan kısımlarının montaj bedellerinin tarafınızdan iade edilmesi gerekmekte olup, Yapı İşleri Daire Başkanlığı ile birlikte tespit edilecek montaj bedelinin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına ödenerek makbuzunun en geç 01.08.2012 tarihine kadar Sayıştay Başkanlığı'na gönderilmek üzere Yapı İşleri Daire Başkanlığına teslimini rica ederim." denildiğini

Yazı içeriğinden;

• İhalenin başlangıçta, 2 adet 8 duraklı 1600 kg hasta asansörü yapımını da içerdiğinin,

• Yüklenici … Şirketi tarafından asansör (imalat ve montaj) siparişi verildiğinin,

• Bir kısım imalatların gerçekleştirildiğinin,

• Yapılmayan kısımların hakediş ödemelerinden minha edilmesinin sehven unutulduğunun,

• İhale konusu işin kesin kabulünün yapıldığının,

• Asansörlerin makine motor grubu ile kabininin monte edilmediğinin,

• Asansörün İdareye teslim edildiğinin,

• Yapılmayan kısımların montaj bedellerinin hakedişten düşülmesi gerektiğinin, anlaşılacağını, yukarıya aynen alınan Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı yazısının açıklanan gelişimi doğrular ve özetler mahiyette olduğunu,

16. 20.11.2007 tarihli Geçici İşgal Tutanağının bulunduğunu,

17. 04.02.2009 tarihli ve 105 sayılı Geçici Kabul Heyeti Makam Olurunun bulunduğunu,

18. 23.02.2009 tarihli Geçici Kabul Tutanağının bulunduğunu,

19. 15.01.2010 tarihli Kesin Kabul Teklif Belgesinin bulunduğunu,

20. 26.01.2010 tarihli ve 116 sayılı Kesin Kabul Heyeti Makam Olurunun bulunduğunu,

21. 18.02.2010 tarihli Kesin Kabul Tutanağının bulunduğunu,

22. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 2003 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatlarına göre HASTA VE İNSAN ASANSÖRÜNÜN tutarlarının dilekçe ekinde gönderildiğini,

23. Yukarıda belirtilen 3 adet teslim tutanağından; önce montajı yapılıp sonradan sökülen asansör parçaları ile henüz montajı yapılmamış asansör parçalarının tamamının, yüklenici … ile olan anlaşmaları gereği …… firması tarafından demontajı yapılarak ….. Üniversitesi ….. Yerleşkesinde bulunan depoya teslim edilmiş olduğunu ve ayrıca Sayıştay Denetçisi tarafından bilirkişiye hazırlattırılan raporda revize edilen projeye göre sökülen ve yeni kullanılmamış asansör malzemelerinin Üniversitenin ……. Yerleşkesindeki depoda bulunduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle, acil servis asansörlerinin 8 duraklı yerine 7 duraklı olması ve asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm yerine kat kapı ebadının 1100 x 2100 mm olması zorunluluğundan dolayı revize edilerek İdarece onaylanmış projeye göre asansöre montajı yapılan kat kapı sayısının 14 olduğunu, sözü edilen ve montajı yapılan 14 adet kat kapısı ile beraber raylar, karşı ağırlıklar, makaralar ve taban saclarının sonradan sökülerek, montajı yapılmayan diğer yeni asansör malzemeleri ile birlikte tamamının Üniversitenin …… deposuna teslim edildiğini,

24. 10.09.2012 TARİHLİ SAVUNMASINDA REVİZE PROJE VE EKLERİNİ SUNAMADIĞINDAN 2. Daire İlamında; “….. deposuna teslim edilen malzemelerin yeni, kullanılmamış, "insan asansörü" ne ait olduğu, "hasta asansörü" ne ait olmadığı belirtilerek asansörlerin baştan beri hiç yapılmamış olduğu” sonucuna varıldığını, oysa revize proje ile asansörün adının "insan asansörü" ne çevrildiğini, revize proje üzerine …. tarafından verilen fiyat analizinde ve teklifinde, ayrıca sözleşmede, asansörlerin "insan asansörü" olduğunun belirtildiğini, …… deposuna nakledilen asansör kapılarının da doğal olarak insan asansörü kapıları olduğunu,

25. 20.02.2009 tarihinde ihale konusu işin geçici kabulünün, 18.02.2010 tarihinde kesin kabulünün yapıldığını, ancak, yönetim değişikliği, işin bir süre durması ve sorumlularının değişmesi gibi nedenlerden ötürü yukarıda gösterilen yazıda belirtilen minha işlemlerinin yapılmasının 02.02.2010 tarihli 20 no.lu kesin hakedişte sehven atlandığını,

26. Madde.9 ile belirtilen ve 12 no.lu ek olarak konulan, Yüklenici … nin …. Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığına yazdığı 27.03.2008 tarihli yazının cevabının 30.07.2012 tarihinde verildiğini, bu arada 02.02.2010 tarihinde kesin hakediş ile asansör montaj parasının fazla ödendiğini,

27. Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığının 30.07.2012 tarih ve 15498 sayılı yazısında istenilen hesaplamanın aşağıda gösterildiğini;

a. 2 adet 1600 kg kapasiteli; Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 8; Kumanda Şekli: tam elektronik mikroprosesörlü çift yön toplamalı dubleks kumandalı; Kat Kapıları: Tam otomatik 1300 x 2100 mm ebadındaki HASTA ASANSÖRÜNÜN; 911.207 / 917.105 / 918.105 / 921.200 / 921.405 / 921.505 / 922.300 / 923.104 / 923.300 / 923.400 poz no.lu Bayındırlık Bakanlığı 2003 yılı birim fiyatlarına göre montajlı tutarının 385.326,03 TL. olarak bulunduğunu,

b. Revize Projeye göre; 2 adet 1600 kg kapasiteli; Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 7; Kumanda Şekli: Tam elektronik mikropmikroprosesörlüçift yön toplamalı dubleks kumandalı; Kat Kapıları: Tam otomatik 1100 x 2100 mm ebadındaki İNSAN ASANSÖRÜNÜN; 908.209 / 917.104 / 918.104 / 921.100 / 921.404 / 921.504 / 922.200 / 923.104 / 923.300 poz no.lu Bayındırlık Bakanlığı 2003 yılı birim fiyatlarına göre montajlı tutarı …….. TL. olarak bulunduğunu,

c. Yükleniciye 02.02.2010 tarihli 20 No.lu hakedişle asansör yapımı ve montajı için ……… TL ödendiğini, bu tutarın, yaklaşık maliyetin ……/…… = % 83, 9946’sı olduğunu,

d. Revize proje bedeli ……. TL. olduğundan, yüklenici teklifindeki indirim oranı bu rakama uygulandığında ……. x % ……. =…… TL. bulunacağını,

e. Eğer revize proje üzerinden (…….. TL.) ihaleye çıkılsaydı ve yüklenici aynı oranda indirim yapsaydı, teklif fiyatın ……….. TL. olacağını,

f. İlk ihale teklif bedeli (…….. TL.) ile revize projeye göre olması gereken teklif fiyatın (…… TL.) arasındaki farkın …….. TL olduğunu,

Durak sayısının 8 den 7 ye indirilmesi (16 kapı yerine 14 kapı) ile kapı genişliklerinin 1300 mm yerine 1100 mm ye indirilmesi arasındaki fiyat farkının bu olduğunu ve yükleniciden bu tutarın geri alınması gerektiğini, fazla ödemenin asansör giderinin tamamı olan KDV’siz …….. TL. değil, KDV siz …….. TL. olduğunu,

g. Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatlarının montajlı olarak alındığını, montaj bedelinin ortalama yapım bedelinin % 5 i olduğunu, bu durumda yüklenicinin ……… TL. olan teklif bedelinin montajı içeren % 5 inin (……. TL. x % 5) ……. TL. fazla ödeme olduğunu,

h. Ray ve kapı montajlarının, toplam montaj tutarının % 40’ını oluşturduğunu, hesaba alınmayan diğer küçük montajlar dışında sadece ray ve kapı montajları bedelinin ……. TL. olduğunu, toplam montaj bedelinden (……. TL.) ray ve kapı montaj bedeli (….. TL.) düşüldüğünde, henüz montajı yapılmamış % 60’lık bölümün montaj bedeli (….. TL. - ….. TL.) ….. TL.’nin bulunduğunu, bu tutarın da fazla ödeme olduğunu,

i. Ancak, demontaj bedeli montaj bedelinin yarısı olduğundan, montajı yapılmış ve sonradan sökülmüş parçaların demontaj bedeli olan …… TL. x 1/2 = ….. TL. nin yükleniciye ödenmesi gerektiğini, bu durumda (montaj-demontajdan kaynaklanan) fazla ödemenin (…… TL. - …. TL.) ….. TL. olacağını (söve sökümünün dikkate alınmadığını),

j. Montaj ve demontajarın kaba hesabı da dikkate alındığında toplam fazla ödemenin (….. TL. + ….. TL……. TL. olarak bulunacağını,

k. Bulunan fazla ödemenin KDV’siz tutar üzerinden olduğunu, fazla ödemeye (…… TL.) % 18 KDV eklendiğinde toplam fazla ödemenin (….. TL. x 1,18) ….. TL. olduğunu,

Sonuç Olarak;

1- Asansör imalatı ve montajının hiç yapılmamış olmadığını, bir kısım imalat ve montajın yapıldığını,

2- Anahtar teslim götürü bedel usulü ihaleye 8 duraklı, 1600 kg, kat kapıları tam otomatik 1300 mm x 2100 mm ebadındaki "hasta asansörü" olarak çıkılmışsa da, sözleşmeye esas imalatlar devam ederken Hastane idaresinin en üst katın başka bir amaçla değerlendirileceği, bu katta asansör durağına ihtiyaç duyulmadığını belirtmesi üzerine yeni yerleşim planı uyarınca, önce 8 duraklı düşünülen asansörlerin 7 duraklı olması gerektiği durumunun ortaya çıktığını,

3- 2004 yılında Rektörlük değişimi sonrasında sözleşmeye esas yapım işiyle beraber asansör yapımının da uzunca bir süre durdurulduğunu,

4- İdarenin isteği doğrultusunda asansörlerin monte edilen bölümlerinin söktürüldüğünü ve …… deposuna götürülerek konulduğunu, teslim tutanakları tutulduğunu,

5- Asansör şaftının (boşluğunun) Hastane İdaresinin talimatı doğrultusunda başka bir firma tarafından (…… İnş.) kaldırıldığını, kat aralarının kapatıldığını ve asansör boşluğunun penceresiz odalara dönüştürüldüğünü,

6- Bu durumda Yükleniciye yapılan fazla ödemenin KDV dahil …….. TL. değil, KDV dahil ………….. TL. olduğunu,

7- Yükleniciye yapılan fazla ödemenin fark edildiğini ve yüklenicinin başka bir işten olan alacağının emanete alındığını, ancak fazla ödeme hesabı çıkarılıp Yükleniciden net fazla ödeme tahsilatı yapılacağı sırada olaya Sayıştay Başkanlığı el koyduğundan, hesaplama ve tahsilatın Sayıştay Temyiz Kurulu Kararından sonraya bırakıldığını,

Bu durumda, Sayıştay Temyiz Kurulunca, "hiç yapılmamış iş yapılmış gibi gösterilerek ………. TL. fazla ödeme yapılmıştır." ifadesinin kaldırılarak "eksik yapılmış iş tutarı KDV dahil …….. TL. dir." ifadesiyle konuya yaklaşılıp, 2. Daire Kararının bozulması gerektiğini bildirmiştir.

Aynı konu hakkında kendi gündem sırasında görüşülen …. sayılı dosya ile Hakedişi Düzenleyen sıfatıyla temyiz talebinde bulunan … ….. konunun esası yönünden özü itibariyle aynı şeyleri söylemekle birlikte olması gereken kamu zararı hesabında farklı asansörler (hasta-insan asansörleri) arasındaki fiyat farkını dikkate almadan yalnızca yeni ve kullanılmamış malzemelerin montaj bedelini dikkate almıştır. Buna ilişkin hesabı ise şu şekildedir;

“Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatlarına göre asansörlerin malzeme bedeli % 95 montaj bedeli % 5’tir. Yeni kullanılmamış asansör malzemelerin montaj bedeli toplam montaj bedelinin (%5’in) % 60’ıdır. Asansörlerin toplam montaj bedeli ….. TL’dir. Ray, kapı montaj bedeli yaklaşık % 40 olup x …. TL = …… TL’dir. Demontaj bedeli montajın yarısıdır. ….. TL : 2 = ….. TL dir. Montaj ve demontaj toplamı …. TL + …… = …. TL olup montaj bedelinden düşmesi gerekir. Buna göre …. TL - ….. TL = …. TL olup + KDV = ….. TL’dir.

Bu hesap doğrultusunda sorumluya göre kesin hesaptan düşülmesi gereken tutar sadece ……… TL’dir.”

… ….. ayrıca, 2004 Yılı Rektörlük seçiminden sonra Rektörün değişmesiyle, görev yerinin değiştirildiğini, 2005 yılı Şubat ayında görev yeri değiştirilerek Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığından alınarak Mühendislik Mimarlık Fakültesinde görevlendirildiğini, daha sonraki 2008 yılı Rektörlük seçiminden sonra tekrar 03.09.2008 tarihinde Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığına döndüğünü, bu tarihler arasında görevde olmadığından yapılan işlerden de sorumlu olmaması gerektiğini, söz konusu işin, sözleşmeye bağlandığı tarihte Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı olarak görev yaptığını, Başkanı bulunduğu dairede işlerin şu şekilde yürüdüğünü; sözleşmeye bağlanan işte görevlendirilmek üzere kanun, yönetmeliklerde ve şartnamelerde tarif edilen her türlü yetki ve sorumlulukla yetkilendirilmek üzere her branştan en az bir teknik eleman olmak üzere Kontrol Amiri, Kontrol Şefi ve Kontrol Mühendislerinden oluşan Kontrollük heyeti kurularak makam onayına sunulduğunu, onayla görevlendirilen teknik elemanlara bu görevlendirmenin tebliğ edildiğini, her branştan ikişer teknik eleman ve ayrıca bir kontrol amiri olmak üzere 7 kişi görevlendirildiğini, Başkanı bulunduğu birimde ödeme işlemlerinin şu şekilde bir süreçten geçerek tahakuk ettirilerek ödeme yapıldığını; kontrol heyetinin hakedişleri yapılan imalatın miktarını, ihzaratı, fiyat farklarını sözleşme fiyatlarına göre düzenleyerek onaylanmak üzere daire başkanına sunduğunu, daire başkanının hakedişi inceleyerek uygunsa imzaladığını, ancak takdir edileceği üzere her ihale için yapılan imalatları tek tek kontrol etmenin maddeten mümkün olamadığı gibi zaman olarak da imkansız olduğunu belirterek sorumluluk itirazında da bulunmuştur.

Başsavcılık karşılamasında özetle; adı geçenin dilekçesinde sözü edilen ilamın 1'inci maddesinde tazmin hükmü verilen asansör imalatı işi ile ilgili olarak, bahis konusu asansörlerin kapı ebadının proje değişikliğine bağlı olarak küçültüldüğü, kabin ebadında bir değişiklik yapılmadığı, bu değişiklik neticesinde bilirkişi tarafından yapılan imalatın TS standartları dahilinde insan asansörü olarak kabul edilmesinin gerektiği, sözü edilen asansörlerin öncelikle monte edildiği, daha sonra proje değişikliği üzerine demonte olarak Üniversitenin ….. Yerleşkesinde muhafaza altına alındığı, tazmine hükmedilen miktarın hatalı olduğu belirtilerek, verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesinin talep edildiği ifade edildikten sonra ortaya konulanlar ve ibraz edilen belgeler karşısında adı geçenin temyiz talebinin kabulü ile verilen tazmin kararının kaldırılmasına hükmedilmesinin uygun olacağı mütalaa edilmiştir.

Sorumluluk Yönünden İnceleme:

Kamu Zararı ile ilgili olarak verilen Sayıştay Genel Kurulunun 14.6.2007 tarih 5189/1 sayılı Kararında sorumluluk hukuku bakımından kamu görevlileri için 5018 sayılı Kanundan önce kusursuz sorumluluk (objektif) ilkesinin geçerli olduğu, 5018 sayılı Kanunla bu ilkeden vazgeçilip kusur sorumluluğu (sübjektif) ilkesinin benimsendiği, işlemlerin tek başına mevzuata aykırı olmasının, bu işlemleri yapan kamu görevlilerinin sorumlu tutulmaları için yeterli olmadığı belirtilmiştir. Başka bir ifadeyle, eskiden bir işlemin mevzuata aykırı olması tazmin hükmü vermek için yeterli iken, 5018 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, mevzuata aykırılığın yanı sıra kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinin varlığının da ispatlanmasının gerekli olacağı ifade edilmiştir.

Bu doğrultuda, 5018 sayılı Kanuna göre mali sorumluluğun oluşabilmesi için;

- Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem, eylem bulunmalıdır.

- Ortada bir kamu zararı olmalıdır.

- Mevzuata aykırı karar, işlem ve eylemle zarar arasında bir illiyet olmalıdır.

Bu bağlamda, imalatların tam olarak gerçekleştirilmemiş ve daha sonra imalattan vazgeçilmiş olmasına karşın kesin hakedişte ödeme yapılmış olduğu ve ödeme yapılan asansörlerin hastaneye monte edilecek olanlarla uyuşmadığı gerekçesiyle verilen tazmin hükmünde kesin kabul tutanağını ve kesin hakedişi düzenleyenlerin (elektrik imalatı ile ilgili olanların) illiyet bağı kurularak sorumluluğa dahil edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Konunun Esası Yönünden İnceleme:

Dilekçe ekinde gönderilen (tarih ve numaraları açıkça yazılı olan) bilgi ve belgelerden anlaşılacağı üzere asansör imalatıyla ilgi iş ve işlemlerden tazmin hükmünün kurulmasına kadarki süreç şu şekilde gerçekleşmiştir:

- Anahtar Teslimi Götürü Bedel usulüyle ihale edilen, 13.11.2003 tarihinde sözleşmeye bağlanan Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Garaj Atölye Büyük Onarım İkmal İşi kapsamında 2 (iki) adet acil servis asansörü yapılması öngörülmüş, Yüklenici ....’nce, … firmasından; taahhüdü altında yapılacak olan ….Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servis Ek Binası A Blok İnşaatına tesis edilmesi gereken 2 adet 8 duraklı 1600 kg kapasiteli hasta asansörü için teklif istenmiştir. …, 22.09.2003 tarih ve Teklif No: 2003/352 No'lu teklif ile Taşıma Kapasitesi: 1600 kg; Seyir Yüksekliği; 25 MT; Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 8, Kumanda Şekli Tam elektronikmikroprosesörlü çift yön toplamalı dubleks kumandalı, Kat Kapıları: Tam otomatik 1300x2100 mm ebadında, Kuyu Ebadı: T.S.E. 2400x3000 mm (tek asansör için), Kuyu Dibi Emniyet Mesafesi: T.S.E. 1700 mm, Kuyu Üstü Emniyet Mesafesi: 4400 mm özelliklerini taşıyan HASTA asansörlerini …….,- € (…… Euro) ya işler vaziyette teslim edeceğini yükleniciye bildirmiştir. Bu sırada sözleşmeye esas imalatlar devam ederken Hastane İdaresinin, en üst katın başka bir amaçla değerlendirileceğini, bu katta asansör durağına ihtiyaç duyulmadığını belirtmesi üzerine yeni yerleşim planı uyarınca, önce 8 duraklı düşünülen asansörlerin 7 duraklı olması gerektiği durumu ortaya çıkmış ve bu teklif iptal edilmiştir.

- Bu teklifin iptal edilmesi sebebiyle, Anahtar Teslimi Götürü Bedel usulüyle ihale edilen, 13.11.2003 tarihinde sözleşmeye bağlanan ve inşaata tesis edilmesi gereken 2 adet 8 duraklı 1600 kg kapasiteli asansör yerine; 2 adet 7 duraklı 1600 kg kapasiteli asansörün uygun olacağı zorunluluğundan dolayı, asansör projesinin revize edilmesi gereği ortaya çıkmış, Yüklenici ....’nce, … firmasından revize proje teklifi istenmesi üzerine, inşaatta yapılan incelemede asansörlerin tesis edileceği mevcut kuyu ölçüsünün, iki asansör için maksimum 4000 x 3000 mm olacağı görülmüş, TSE standartları gereği hasta asansörünün minimum 1600 kg kapasiteli, 1400 x 2400 ebadında kabin ebatlı ve 1300 x 2100 mm kapı ebatlı olması gerektiği, revize edilecek projenin kuyu ebadına uygun olması zorunluluğundan dolayı, kat ve kabin kapılarının ödemeye esas pozdaki ebatları sağlamak adına 1300 mm genişliğinde tesis edilmesi durumunda 4 veya 6 kanat olarak imal edilmesinin gerekecek olduğu, bu durumda kabin derinlik ölçüsü 2400 mm yerine daha kısa bir ölçüye düşeceğinden kabin içerisine sedyenin hiçbir şekilde sığmayacağı, kapı ebadının 1100 x 2100 mm olarak tesis edilmesi durumunda sedye giriş çıkışında sorun yaşanmayacağının anlaşıldığı, bu şartlarda kabin ebadının 1400 x 2400 mm ebadını sağlasa bile kapı ebadı 1300 mm genişlikten 1100 mm genişliğe düştüğü için TSE standartlarında asansörün tipinin hasta asansörü yerine insan asansörü olarak adlandırılmasının zorunluluk olduğu ifade edilmiştir. Bu şekilde hazırlanan revize asansör projesine göre; …, 10.02.2004 tarih ve Teklif No:2003/352-1 teklif ile Taşıma Kapasitesi: 1600 kg, Seyir Yüksekliği: 21 mt, Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 7, Kumanda Şekli: Tam elektronik mikroprosesörlü, çift yön toplamalı dubleks kumandalı, Kat Kapıları: Tam otomatik 1100x2100 mm ebadında, Kuyu Ebadı: T.S.E. 4000x3000 mm, Kuyu Dibi Emniyet Mesafesi: T.S.E. 1700 mm, Kuyu Üstü Emniyet Mesafesi: 4400 mm özelliklerini taşıyan İNSAN asansörlerini …..,- € (….. Euro) ya işler vaziyette teslim edeceğini yükleniciye bildirmiştir. [İlk teklif olan …..,-€ (…… Euro)luk teklif ile ikinci teklif …..,-€ (…… Euro) arasındaki teklif fiyat farkı (……,€- - …..,€-) …… Euro’dur.]

- Anahtar Teslimi Götürü Bedel usulüyle ihale edilen, 13.11.2003 tarihinde sözleşmeye bağlanan ve inşaata tesis edilmesi gereken 2 adet 8 duraklı 1600 kg kapasiteli, kat kapı ebadı 1300 mm x 2100 mm olan hasta asansörünün yerine; 2 adet 7 duraklı 1600 kg kapasiteli, kat kapı ebadı 1100 mm x 2100 mm olan TSE standartlarına göre bütün malzemelerin özelliği ve kalitesi aynı olmasına rağmen kat kapı ebadı 1300 mm den küçük olduğu için insan asansörü olarak adlandırılan asansörün uygun olacağı zorunluluğundan dolayı, asansör projesinin revize edilmesi ortaya çıktığından; Yüklenici .... ile … firması arasında "….. Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servis Ek Binası A Blok İnşaatına tesis edilecek 2 adet asansör işi" için 30.04.2004 tarihinde KDV hariç …….,- € Euro üzerinden sözleşme imzalanmıştır.

- ….. firmasınca; Yüklenici firmaya sunulan asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm şeklindeki teklifi incelenerek, yapım sahasındaki konuma uygunluğu araştırılmış ve ölçülmüş, yukarıda belirtilen fiziki zorunluluklardan dolayı yüklenici ....’nce, … firmasından revize proje teklifi istendiğinden, asansör firmasınca revize proje 27.05.2004 tarihinde çizilmiş ve 31.05.2004 tarihinde onaya sunulmuş, İdare tarafından da revize proje 08.07.2004 tarihinde onaylanmıştır.

- Sözleşme uyarınca Yüklenici şirket tarafından …. Şirketine ……,- Euro avans ödenmiş ve diğer ödemeler programa bağlanmıştır. ….. Şirketi, asansör üretimini yaparak, 2 adet acil servis asansörünün raylarını ve kat kapılarının montajını ve kumanda panellerini monte etmiş, kat kapılarının granit söveleri yüklenici tarafından yapılmış, işin bu aşamasında, Hastane İdaresi ile yapılan görüşmelerde asansörlerin yoğun bakımlara yakın olduğu ve yoğun bakım önünde istenmeyen insan kalabalığı oluşturacağı, diğer yataklı birimlere de uzak bölgede olması nedeniyle asansörlerin yapılmamasının daha uygun olacağı, asansörlerin projeden çıkarılması, hiçbir zaman yapılmaması gerektiği yüklenici şirkete bildirilmiş (Yüklenici … …. Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığına yazdığı 27.03.2008 tarihli yazı) ve asansör yapımı İdare tarafından durdurulmuştur. (İşin durmasında yeni ……. seçimlerinin de etkili olduğu sorumlularca iddia edilmektedir.) Asansörlerin yapılıp veya yapılmayacağı kesin belli olmadığından dolayı duran iş nedeniyle Yüklenici ….Şirketine olan ödemeler gecikmiştir.

- Şantiye ortamında asansörlerin makine ve motor grubunun elektrik-elektronik donanımlarının emniyetli muhafazası mümkün bulunmadığından montajı gerçekleştirilmeyen bölümler yüklenici deposunda yed-i emin olarak muhafaza edilmiştir. (Yüklenici …nin ….. Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığına yazdığı 27.03.2008 tarihli yazı)

- Yüklenici şirket tarafından, montajının büyük bir kısmı gerçekleşmiş olmasına rağmen İdarece gösterilecek başka bir mekana asansörlerin monte edilebileceği gibi kesin hesapta hakedişlerden motor ve kabin montaj bedelinin düşülerek, montajı yapılan kısımlarının demontaj bedelinin taraflarına ödenmesi ve asansörlerin İdareye teslim edilmesi şartı ile işin geçici kabulünün yapılması istenmiştir. (Yüklenici …nin …. Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığına yazdığı 27.03.2008 tarihli yazı)

- Uzunca bir süreden sonra, …, …. Üniversitesi Başhekimliğine yazdığı 18.05.2011 tarihli yazıda, asansörlerin demontajının yapılarak ….. Kampüsündeki depoya naklinin İdare tarafından istenildiğini belirterek bu işlere başlanabilmesi için İdare tarafından gerekli izinlerin oluşturularak yapılacak iş programının şirkete bildirilmesini talep etmiştir.

- (27.03.2008 tarihli yüklenici yazısından yaklaşık 3,5 yıl sonra) …. Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi …. Hastanesi Başhekimliği, ….’ne yazdığı Başhekim Prof. Dr. …. ….. imzalı 03.06.2011 tarihli ve 1552 no.lu yazıda; 2 adet asansörün yüklenici firma tarafından sökülerek Hastanenin ……. Kampüsündeki depoya tekrar montajları yapılacak şekilde muhafazalı olarak taşınmasının sağlanmasını, mevcut asansörlerin kat aralarının inşaatlarının emniyetli bir şekilde kapatılarak kullanıma uygun hale getirilmesini istemiştir.

- Demontajı yapılan asansörlere ait 2 adet ağırlık bandı, 2si ikili 2si tekli 4 adet makara ve 2 adet taban sacı imalat mahallinde sökülerek ……. …..e tesim edilmiş, ……. …… tarafından da …… Deposunda …… ….’a teslim edilmiştir.

- ….. Üniversitesi binasından …. firması tarafından sökülen asansör rayları ve kabini, firmanın yetkilileri tarafından inşaat mahallinde …… ……'e teslim edilmiş, 28.08.2011 tarihinde ….. …… tarafından …… deposuna götürülerek ….. ……'a teslim edilmiştir.

- 11.11.2011 tarihli tutanakla, asansör sisteminin kalan parçaları ….. yetkilisi tarafından …… deposunda …. ….. ….’a teslim edilmiştir.

- … firması tarafından Yüklenici ....’ne acil servis asansör sistemi için 24.11.2011 tarihli ve CK-218681 no.lu KDV dahil toplam ……. TL tutarında fatura kesilmiştir. (Söz konusu ödeme, acil servis asansörleri ve montajı yapılmış ve yapılmamış parçalar için İdare tarafından ödeme yapıldığı gerekçesiyle yapılmıştır.)

Yukarıda işleyiş süreci detaylı olarak belirtilen imalatla ilgili olarak 2012 yılında 2010 yılı hesaplarını yerinde incelemek üzere görevlendirilen Sayıştay Denetçisi tarafından düzenlenen yargı raporuna binaen 11.09.2013 tarih ve …. sayılı İlamla;

- 20 no.lu kesin hakediş raporundan; asansör acil servis birimine ait 911.207, 917.105, 918.105, 921.200, 921.405, 921.505, 922.300, 923.104, 923.300 ve 923.400 poz no.lu imalatların fiilen yapılmadığı, ancak bu yapılmayan imalatlara ait bazı parçaların kesin kabul tarihi olan 25.12.2008 tarihinden sonra (11.11.2011) tarihinde ….. Üniversitesi ….. depolarına getirildiği,

- Hastane binasından demontajı yapıldığı belirtilen 2 (iki) adet 1600 kg kapasiteli hasta (sedye) asansörlerinin şu anki yerinin kat araları kapatılarak depo, ofis v.b. amaçla kullanıldığı,

- Mahaldeki kabin kapılarının yeni ve tek kanatlı olduğu, 20 no.lu hak edişte ödenen 921.405 poz numaralı imalatın ise kabin kapıları iki kanatlı olduğu ve hakedişe dahil imalatla örtüşmediği,

- Demontaj yapıldığı söylenen ve …….yerleşkesinde bulunan malzemelerin yeni, kullanılmamış, insan asansörüne ait oldukları ve 20 (yirmi) no.lu hak ediş raporunda belirtilen 911.207 poz numaralı 1600 kg kapasiteli 8 (sekiz) duraklı hasta (sedye) asansörü parçaları olmadığı,

- ……….. yerleşkesinde bulunan demonte malzemelerin 12 (on iki) adet tek kanatlı asansör kapıları olduğu,

- Kesin kabul tutanağını düzenleyen (Elektrik Mühendisi) ….. …..'ın savunmasında; "Demontajı yapılan asansörlerin yeniden kullanımını teminen 17.04.2012 tarih ve 779 sayılı belgeden de anlaşılacağı üzere Rektörlüğümüzün 11.04.2012 tarih ve 723 sayılı oluru ile :…. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çelik Konstrüksiyon Asansör Kulesi Yapım İşi (Temel ve Subasman hariç) adı altında yeni bir ihale açılmış ve 26.04.2012 tarihinde ihale gerçekleşmiştir. İnceleme yapıldığı takdirde yapılan imalat Üniversitemiz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yerleşkesinde görülebilecektir.'' denilmiş ise de; İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde yapılan asansör imalatının; 6 (altı) kişilik tek açılır kapılı insan asansörü olduğu, 20 (yirmi) no.lu hak edişte ödendiği ve imal edildiği belirtilen 8 (sekiz) duraklı 1600 kg kapasiteli 2100x1300 mm genişliğinde hasta (sedye) asansörü ile aynı imalat olmadığı, dolayısıyla …… …….ın iddiasıyla örtüşmediği

(*Sorumlu, ilamın dayanak noktalarından biri olan savunmasındaki “imalatın Üniversitenin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yerleşkesinde görülebileceği” yönündeki bu ifadesi ile ilgili olarak da cümledeki “imalat” kelimesinden kastının asansör imalatı değil, çelik konstrüksiyon asansör kulesi imalatı olduğunu iddia etmektedir.)

gözetilerek 20 no.lu kesin hakediş raporunda, fiilen yapılmayan 911.207, 917.105, 918.105, 921.200, 921.405, 921.505, 922.300, 923.104, 923.300 ve 923.400 poz no.lu acil servis asansör imalatların yapılmış gibi gösterilerek bedellerinin ödendiği gerekçesiyle söz konusu pozların bedellerinin tamamı üzerinden tazmin hükmü ihdas edilmiştir.

Öncelikli olarak, ….. Yerleşkesinde bulunan asansörlerin “hasta asansörü” olmayıp “insan asansörü” olduğu yönündeki ilam gerekçesi incelenecek olursa; yukarıda da belirtildiği üzere asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm olması durumunda asansör kapısı kapandığında kabin içerisinin daraldığı ve sedyenin hiçbir şekilde sığmadığı, asansör kapı ebadı 1100 x 2100 mm olduğunda ise sedye giriş çıkışının rahatladığı gözlemlendiğinden mahaldeki ölçümlemede, asansör kapı ebadının 1100 x 2100 mm olması gerektiği anlaşılmış, diğer yandan, yine projeler gereğince, önce 8 duraklı düşünülen asansörlerin 7 duraklı olması gerektiği durumu ortaya çıkmıştır. Bu nedenlerle, acil servis asansörlerinin 8 duraklı yerine 7 duraklı olması ve asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm yerine kat kapı ebadının 1100 x 2100 mm olması yönünde asansör projesi revize edilerek İdarece onaylanmıştır. Sorumlunun da iddia ettiği gibi TSE Standartlarına göre asansör kabin genişliği ve taşıma kapasitesi ne olursa olsun asansör kat kapı eni 1300 mm ve üstü olursa "hasta asansörü" olarak, kapı eni 1100 mm olursa "insan asansörü" olarak sınıflandırılma ve adlandırılma yapılmakta olup, revize projeyle, kapı eni 1100 mm’ye çekilen acil asansörleri, kat kapı genişliği dışındaki bütün özellikleri ve kalitesi aynı olmasına rağmen TSE Standartları gereğince insan asansörü olarak adlandırılmak zorundadır. Söz konusu asansör TSE Standartları doğrultusunda “hasta asansörü” olarak adlandırılmasa bile proje değişikliğinin yarattığı zorunluluktan (revize projeden) dolayı bu şekilde tasarlanmış, ancak kullanım amacı (hasta sedyelerinin taşınması) mahiyeti itibariyle değişmemiştir. Dolayısıyla, İdare ve yükleniciden kaynaklanmayan bir sebepten (revize projeden) ötürü, asıl projede “hasta asansörü” olarak düşünülen asansörler bulunmadığından; …… Yerleşkesine kaldırılan asansörler “insan asansörü” olduğundan, sonuç itibariyle bu asansörlerin birbirleriyle örtüşmediğinden bahisle tazmin hükmü kurulmasında hukuki isabet bulunmamaktadır. Kaldı ki, ihale öncesi İdarece onaylanan ihaleye esas mimari, statik, mekanik ve elektrik projelerinde, kat ile cephe planlarında "2 ad asansör yeri", "asansör makine dairesi", "asansör boşluğu iç ölçüsü" ve "kuyu dibi yüksekliği" yer almakta olup, bunun dışında asansörlerin niteliğiyle (hasta veya insan asansörü olup olmaması ile) ilgili herhangi bir veri, bilgi, not bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, sorumlunun gönderdiği dilekçe ekindeki bazı belgeler de ….. Yerleşkesine kaldırılan asansörlerin ihaleye esas asansörler olduğunu ve söz konusu asansörlerin imalatından İdarenin isteği üzerine vazgeçildiğini doğrular ve özetler mahiyettedir. Şöyle ki;

15.06.2007 tarihli Geçici İşgal Tutanağında, Hastane Başhekimliği yapımı tamamlanan bölümleri kullanmak istemiş, bu nedenle onarım işinin geçici işgale uygun olup olmadığı tespitinin yapılması amacıyla tutanağın B) Elektrik Tesisatı (1) maddesinde aynen; "Acil servis binasında asansör montajı devam etmekte olup, kullanıma açılmadan önce testlerinin yapılması gerekmektedir." denilmiştir.

Yukarıda belirtilen yazıdan asansör montajının başlayıp devam ettiği açık bir şekilde gözükmektedir.

Yüklenici …, …. Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığına yazdığı 27.03.2008 tarihli yazı ile, asansörlerin sipariş edilerek …..'e yaptırıldığını, montajına başlanıldığını, kuyu içerisinde çelik taşıyıcı karkas tamamlanarak raylarının monte edildiğini, karşı ağırlıklarının yerleştirildiğini, 1100 x 2100 mm ebadında tam otomatik tipte paslanmaz çelik asansör kat kapılarının takıldığını ve asansör sövesinin granit ile kaplandığını, ancak hastane idaresince asansör yapımının durdurulduğunu, montajı gerçekleştirilemeyen bölümlerin depolarına yed-i emin olarak alındığını, kesin hesap hakedişinden motor ve kabin montaj bedelinin düşülerek, montajı yapılan kısımların demontaj bedelinin ödenmesi ve tüm asansörlerin idareye teslim edilmesi şartı ile geçici kabulün yapılmasını arz etmiştir.

Yukarıda belirtilen yazıdan, asansörlerin motor ve kabin montajlarının 27.03.2008 tarihi itibariyle yapılmamış olduğu, …… tarafından kuyu içerisinde çelik taşıyıcı karkas tamamlanarak rayların monte edildiği, karşı ağırlıkların yerleştirildiği, kapıların takıldığı ve … tarafından asansör sövesinin granit ile kaplandığı, geçici kabulünün bu hesaplamalar dikkate alınarak yapılmasının istenildiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda sürece ilişkin kısımda içeriği belirtilen ….. Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi ….. Hastanesi Başhekimliği, …’ne yazdığı Başhekim Prof. Dr…….. ………. imzalı 03.06.2011 tarihli ve 1552 no.lu yazıdan asansörlerin bir kısım montajlarının yapıldığı, İdare tarafından, montajı yapılan asansörlerin sökülmesinin istenildiği, İdare tarafından, sökülen asansörlerin ….. Yerleşkesindeki depoya taşınmasının istenildiği, asansörler sökülüp taşındıktan sonra kat araları kapatılarak asansör şaftının odalara dönüştürülmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.

Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca, Genel Sekreter Prof. Dr. ……… ………. imzasıyla Yüklenici … gönderilen 30.07.2012 tarihli ve 2252-15498 no.lu yazıda aynen;

"22.10.2003 tarihinde ihalesi gerçekleştirilerek uhdenizde yapımı tamamlanan 10.590.000.00 TL ihale bedelli …. Tıp Fakültesi Araştırma Uygulama Hastanesi Garaj, Atölye + Büyük Onarım işi bünyesinde iki adet 8 duraklı 1600 kg hasta asansörü bulunmakta idi.

Tarafınızdan sipariş verilip bir kısım imalatları da gerçekleştirilmiş olan ve yazı ekindeki 27.03.2008 tarih 340 sayılı geçici kabul dilekçenizde de açıklanan asansörlerin yapılmayan kısımlarının hakediş ödemelerinden minha edilmesi sehven unutulmuştur. Gerek geçici kabulü gerekse kesin kabul yapılan ancak makine motor grubu ile kabini monte edilmeyen asansörün İdaremize teslim edildiğinden dolayı yapılmayan kısımlarının montaj bedellerinin hakedişten düşülmesi gerekmektedir.

Söz konusu asansörlerin yapılmayan kısımlarının montaj bedellerinin tarafınızdan iade edilmesi gerekmekte olup, Yapı İşleri Daire Başkanlığı ile birlikte tespit edilecek montaj bedelinin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına ödenerek makbuzunun en geç 01.08.2012 tarihine kadar Sayıştay Başkanlığı'na gönderilmek üzere Yapı İşleri Daire Başkanlığına teslimini rica ederim." denilmiştir.

Bu yazı içeriğinden ise;

• İhalenin başlangıçta, 2 adet 8 duraklı 1600 kg hasta asansörü yapımını içerdiği,

• Yüklenici … tarafından asansör (imalat ve montaj) siparişi verildiği,

• Bir kısım imalatların gerçekleştirildiği,

• Yapılmayan kısımların hakediş ödemelerinden minha edilmesinin sehven unutulduğu,

• İhale konusu işin kesin kabulünün yapıldığı,

• Asansörlerin makine motor grubu ile kabininin monte edilmediği,

• Asansörlerin İdareye teslim edildiği,

• Yapılmayan kısımların montaj bedellerinin hakedişten düşülmesi gerektiği

görülmektedir.

Yukarıda isimleri yazılı kişilere (İdare’nin görevli personeli; ….. ………, …….. .. ve …. ….’a) teslimatların gerçekleştiğini gösteren teslimat tutanaklarından da; önce montajı yapılıp sonradan sökülen asansör parçaları ile henüz montajı yapılmamış asansör parçalarının tamamının, Yüklenici … ile olan anlaşmaları gereği …. firması tarafından demontajı yapılarak … Üniversitesi …..Yerleşkesinde bulunan depoya teslim edilmiş olduğu, yukarıda açıklanan nedenlerle, acil servis asansörlerinin 8 duraklı yerine 7 duraklı olması ve asansör kat kapı ebadının 1300 x 2100 mm yerine kat kapı ebadının 1100 x 2100 mm olması zorunluluğundan dolayı revize edilerek İdarece onaylanmış projeye göre asansöre montajı yapılan kat kapı sayısının 14 olduğu, sözü edilen ve montajı yapılan 14 adet kat kapısı ile beraber raylar, karşı ağırlıklar, makaralar ve taban saclarının sonradan sökülerek, montajı yapılmayan diğer yeni asansör malzemeleri ile birlikte tamamının Üniversitenin …… deposuna teslim edildiği anlaşılmaktadır.

Son olarak, dilekçe ekinde gönderilen fotoğraflar imalatı gerçekleştirilmeyen asansörleri ve parçalarını açık bir şekilde göstermektedir.

Tüm bu bilgi ve belgeler ışığında, ilamda belirtildiği şekliyle asansör imalatların yapılmış gibi gösterilerek bedellerinin ödendiğinden bahsetmek mümkün olmayıp söz konusu olay; 20.02.2009 işin geçici kabulü, 18.02.2010 tarihinde kesin kabulü yapılan işte, yönetim değişikliği, işin bir süre durması ve sorumlularının değişmesi gibi nedenlerden ötürü yukarıda gösterilen 30.07.2012 tarihli ve 2252-15498 no.lu yazıda belirtilen minha işlemlerinin 02.02.2010 tarihli 20 no.lu kesin hakedişte yapılmamasından ibarettir. Bu minvalde, 04.02.2009 tarihli ve 105 sayılı Geçici Kabul Heyeti Makam Oluru, 23.02.2009 tarihli Geçici Kabul Tutanağı, 15.01.2010 tarihli Kesin Kabul Teklif Belgesi, 26.01.2010 tarihli ve 116 sayılı Kesin Kabul Heyeti Makam Oluru ve 18.02.2010 tarihli Kesin Kabul Tutanağında asansör imalatına ilişkin yukarıda anlatılan ve idareden kaynaklı durumdan (imalatların tam olarak gerçekleştirilmemiş ve daha sonra imalattan vazgeçilmiş olmasından) bahsedilmemesi ve buna karşın kesin hakedişte ödeme yapılmış olması bir usul hatası olup ortada asansör kabinlerinin olduğu ve birtakım imalatların yapılıp bu imalatlardan vazgeçildiği resmi belgelerle mevcut iken asansörlere ilişkin tüm imalat tutarı üzerinden tazmin hükmü kurulması hakkaniyet ölçütleriyle bağdaşmamaktadır.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 2003 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatlarına göre hasta ve insan asansörünün tutarları dilekçe ekinde gönderilmiş olup olması gereken; yapılan imalat ile ihaleye göre taahhüt edilen ve ödemesi bunun üzerinden gerçekleştirilen imalat arasındaki farkın Sayıştay yargısı açısından kamu zararı olarak nitelendirilmesidir.

Nitekim, yapım işlerine ilişkin kamu ihale mevzuatı da; Yapım (Uygulama) İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşme ve eklerine uymayan işler” başlıklı 24’üncü (Y.İ.G.Ş.’nin 05.03.2009 tarihi ve sonrasında 23’üncü) maddesi ile aynen:

“Yüklenici projelerde kendiliğinden hiç bir değişiklik yapamaz. Proje ve şartnamelere uymayan, eksik ve kusurlu oldukları tespit edilen işleri yüklenici, yapı denetim görevlisinin talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya yıkıp yeniden yapmak zorundadır. Bundan dolayı bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir.

Bununla birlikte, yüklenici tarafından proje ve şartnameden farklı olarak yapılmış olan işlerin, fen ve sanat kurallarına ve istenen özelliklere uygun oldukları idarece tespit edilirse, bu işler yeni durumları ile de kabul edilebilir.

Ancak bu takdirde yüklenici, daha büyük boyutta veya fazla miktarda malzeme kullandığını ve daha fazla emek harcadığını öne sürerek fazla bedel isteyemez. Bu gibi hallerde hakediş raporlarına, proje ve şartnamelerde gösterilen veya yazılı talimatla bildirilen boyutlara göre hesaplanmış miktarlar yazılır. Bu şekilde yapılan işlerin boyutları, emeğin değeri ve malzemesi daha az ise bedeli ona göre ödenir.”

demek suretiyle yapılan işin malzemesi daha az ise bedelinin ona göre ödeneceği hususunu tereddüde yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturmak suretiyle uygulamanın bu şekilde olması gerektiğini ifade etmektedir.

Sayıştay yargısını ilgilendiren bu kamu zararı hesabı (Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığının 30.07.2012 tarih ve 15498 sayılı yazısında istenilen hesaplama) da sorumlu tarafından yapılmış olup aşağıda gösterilmiştir:

a. 2 adet 1600 kg kapasiteli; Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 8; Kumanda Şekli: tam elektronik mikroprosesörlü çift yön toplamalı dubleks kumandalı; Kat Kapıları: Tam otomatik 1300 x 2100 mm ebadındaki HASTA ASANSÖRÜNÜN; 911.207 / 917.105 / 918.105 / 921.200 / 921.405 / 921.505 / 922.300 / 923.104 / 923.300 / 923.400 poz no.lu Bayındırlık Bakanlığı 2003 yılı birim fiyatlarına göre montajlı tutarı ……. TL olarak bulunmaktadır.

b. Revize Projeye göre; 2 adet 1600 kg kapasiteli; Durak - Durak Kapı ve Kabin Giriş Sayısı: 7; Kumanda Şekli: Tam elektronik mikropmikroprosesörlüçift yön toplamalı dubleks kumandalı; Kat Kapıları: Tam otomatik 1100 x 2100 mm ebadındaki İNSAN ASANSÖRÜNÜN; 908.209 / 917.104 / 918.104 / 921.100 / 921.404 / 921.504 / 922.200 / 923.104 / 923.300 poz no.lu Bayındırlık Bakanlığı 2003 yılı birim fiyatlarına göre montajlı tutarı …….. TL olarak bulunmaktadır.

c. Yükleniciye 02.02.2010 tarihli 20 No.lu hakedişle asansör yapımı ve montajı için …… TL ödenmiş olup, bu tutar, yaklaşık maliyetin …../….. = % 83, 9946’sıdır.

d. Revize proje bedeli …… TL olduğundan, yüklenici teklifindeki indirim oranı bu rakama uygulandığında …. x % 83,9946 = …… TL bulunacaktır.

e. Yani, eğer revize proje üzerinden (…… TL) ihaleye çıkılmış olsa ve yüklenici aynı oranda indirim yapmış olsa, teklif fiyat …… TL olacaktır.

f. İlk ihale teklif bedeli (……. TL) ile revize projeye göre olması gereken teklif fiyat (….. TL.) arasındaki fark KDV’siz ….. TL’dir.

Diğer bir ifadeyle, durak sayısının 8 den 7 ye indirilmesi (16 kapı yerine 14 kapı) ile kapı genişliklerinin 1300 mm yerine 1100 mm ye indirilmesi arasındaki fiyat farkı bu olup yükleniciden bu tutarın geri alınması gerekmektedir.

g. Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatları montajlı olarak alınmakta olup, montaj bedeli ortalama yapım bedelinin % 5’idir. Bu durumda yüklenicinin …… TL olan teklif bedelinin montajı içeren % 5’İ (…… TL. x % 5) …………. TL’dir.

h. Ray ve kapı montajlarının, toplam montaj tutarının % 40’ını oluşturduğu, hesaba alınmayan diğer küçük montajlar dışında sadece ray ve kapı montajları bedelinin ………. TL olduğu, toplam montaj bedelinden (……. TL) ray ve kapı montaj bedeli (…… TL) düşüldüğünde, henüz montajı yapılmamış % 60’lık bölümün montaj bedelinin (….. TL. - ….. TL…… TL. olduğu görülecektir.

i. Ancak, demontaj bedeli montaj bedelinin yarısı olduğundan, montajı yapılmış ve sonradan sökülmüş parçaların demontaj bedeli olan ….. TL x 1/2 = …… TL’nin yükleniciye ödenmesi gerekmekte olup, bu durumda (montaj-demontajdan kaynaklanan) fazla ödeme (…. TL - ….. TL) …. TL olacaktır. (Söve sökümü dikkate alınmamıştır.),

j. Montaj ve demontajarın kaba hesabı da dikkate alındığında toplam fazla ödeme (… TL + ... TL) KDV’siz ….. TL olarak bulunacaktır.

k. Bulunan fazla ödemeye (…… TL) % 18 KDV eklendiğinde toplam fazla ödeme (…... x 1,18) ….. TL olacaktır.

Öte yandan, ceza muhakemesine ilişkin süreç adli yargının konusu olup buna ilişkin iş ve işlemlerin kendi seyri içerisinde devam ettiği temyiz dosyasındaki evraktan (üniversite avukatının kurum cevabına ilişkin dilekçesinden) anlaşılmakta olduğundan yapılan kamu zararı hesabı, mevcut mevzuat hükümleri karşısında makul bir hesap olup bu çerçevede, sorumlunun iddialarının kısmen kabul edilerek …. sayılı İlamın .. maddesi ile verilen (sadece ….. yılını ilgilendiren hakedişin bağlandığı 02.03….. tarih ve ….. no.lu ödeme emri belgesi tutarı) …… TL (toplamda …. TL) tutarındaki tazmin hükmünden mevzuata uygun olarak ödenen …. TL’nin (toplamda ….. TL’nin) düşülerek, geriye kalan ve mevzuata aykırı olarak ödenen ……. TL’nin;

Hakedişi Düzenleyenler (Elekt. Müh) ….., (Yapı İşl. ve Tek. Dai. Bşk.) ….. …..ve (Yapı İşl.ve Tek. Dai. Bşk.) …. ile Kesin Kabul Tutanağını Düzenleyen (Elektrik Müh.) ……..

uhdelerinde kalmak üzere, hükmün …… TL olarak DÜZELTİLEREK TASDİKİNE; (Üyeler .. ….. ve .. ……’ün; “İmalatların tam olarak gerçekleştirilmemiş ve daha sonra imalattan vazgeçilmiş olmasına karşın kesin hakedişte ödeme yapılmış olduğu ve ödeme yapılan asansörlerin hastaneye monte edilecek olanlarla uyuşmadığı gerekçesiyle verilen tazmin hükmünde kesin kabul tutanağını ve kesin hakedişi düzenleyenlerin tamamının (elektrik imalatıyla ilgili olanlar dışındakilerin de) illiyet bağı kurularak sorumluluğa dahil edilmesi gerekmektedir. Çünkü, ilamın asli konusu asansörlerin mevcut olmaması ile ilgili olup inşaat mahallinde bulunan ve inşaat işleriyle ilgilenen inşaat mühendisi ve mimarların durumdan haberdar olmadığından söz edilemez. Bu nedenle söz konusu kişilerin sorumluluğa dahil edilmesini (sorumluluğun genişletilmesini) teminen tazmin hükmünün bozularak Dairesine gönderilmesi gerekmektedir.”,

Üye .. …..’ın; “Sorumluluk yönünden yukarıda belirtilen ayrışık görüşe katılmakla birlikte dilekçe eki hakediş belgeleri ve eklerinden anlaşılacağı üzere asansör imalatlarının tamamen yerine getirilmiş gibi hakedişlere girerek bedellerinin ödenmesinden söz konusu imalatların yapımından vazgeçilerek yed-i emine alınmasına kadar uzunca bir süre yükleniciye ödenen para haketmediği halde yüklenicinin elinde kalmıştır. Dolayısıyla olay, paranın yüklenicinin uhdesinde kaldığı süre açısından paranın zaman değeri kapsamında da değerlendirilerek kamu zararı tutarının yeniden hesaplanmalıdır. Bu nedenle, hem sorumluluk hem konunun esası yönünden tazmin hükmünün bozularak Dairesine gönderilmesi gerekmektedir.”,

Üyeler .. ….. ve .. …..’un; “Sorumluluk yönünden yukarıda belirtilen ayrışık görüşe katılmakla birlikte ayrıca (varsa) imalattan vazgeçilip sökülmesi talimatını veren kurumun üst yöneticisi Rektör ile (varsa) bu yazılı talimatı yerine getiren kişilerin de sorumlu tutulması gerekmektedir. Çünkü, devlet bütçesinden yüklü miktarda bir paranın çıkmasına neden olan böyle imalatta gözetim ve denetim sorumluluğu olan üst yöneticin daha ihtiyatlı davranmalı ve oldukça uzunca bir süre asansörlerin atıl durumda kalmasına göz yummamalıdır. Ayrıca, söz konusu olayda yed-i emin müessesesi yanlış çalıştırılmış olup herhangi bir yazılı emir/talimat/belge olmadan İdare malı pozisyonuna düşen asansörler yüklenicinin gözetim ve sorumluluğuna bırakılmıştır. Son olarak, üniversitenin ….. Yerleşkesine kaldırılan asansör aksamları hurda durumuna düşmüş olup kamu zararı hesabında hasta-insan asansör ayrımına ilaveten hurda değeri üzerinden de bir hesap yapılmalıdır.

Bu nedenle, hem sorumluluk hem konunun esası yönünden tazmin hükmünün bozularak Dairesine gönderilmesi gerekmektedir.” ve

Üye .. ….’ın; “İlamda, “911.207, 917.105, 918.105, 921.200, 921.405, 921.505, 922.300, 923.104, 923.300 ve 923.400 poz no.lu acil servis asansör imalatlarının gerçekte hiç yapılmadığı” konusunda Denetçi tarafından tespit yapıldığı belirtilmekte ise de; bu tespite dair herhangi bir kanıtlayıcı belgenin, tutanağın Dosyada mevcut olmadığı görülmüştür. Her ne kadar; Denetçinin olaya vakıf olduğu tarihte asansör imalatına dair hiçbir emare inşaat mahallinde kalmamış ise de, bu durum, söz konusu işe ilişkin kesin kabulün yapıldığı tarihte (02.02.2010) veya 20 no.lu kesin hakedişin düzenlendiği tarihte (18.02.2010) inşaat mahallinde Bayındırlık poz numaraları ile belirtilen imalatlardan bir kısmının veya hiçbirinin mevcut olmadığı anlamına gelmemektedir.

İkinci bir husus olarak;

Savunmalarda; İdarenin talebi üzerine proje revizyonu ile asansöre ilişkin imalatların mahiyetinin ve ölçüsünün değişikliğe uğradığı, değişen bu imalatlardan bir kısmının gerçekleştirildiği, bir kısmının ise İdarenin talebi üzerine yapımının durdurulduğu; bilahare, İdarenin talebi üzerine yapılan kısımların da sökülerek (demonte edilerek……. Yerleşkesinde yüklenici deposuna kaldırıldığı ve yed-i emin olarak orada muhafaza edildiği belirtilmesine ve bu husus bazı yazışmalarda da ifade edilmesine karşılık;

İlamda, Bilirkişi tarafından yapılan incelemede:

- “Demontajı yapıldığı söylenen ve ……. yerleşkesinde bulunan malzemelerin yeni, kullanılmamış, insan asansörüne ait oldukları ve 20 (yirmi) no.lu hakediş raporunda belirtilen 911.207 poz numaralı 1600 kg kapasiteli 8 (sekiz) duraklı hasta (sedye) asansörü parçaları olmadığı,

- …..yerleşkesinde bulunan demonte malzemelerin 12 (on iki) adet tek kanatlı asansör kapıları olduğu,”

hususlarının tespit edildiği; dolayısıyla, bu malzemelerin bahsi geçen asansör imalatı ile ilgisi olmadığı belirtilmesine rağmen, söz konusu bilirkişi raporunun Dosyada mevcut olmadığı görülmüştür.

Bu durumda, yüklenicinin yed-i emininde bulunan asansör malzemelerinin, savunmada belirtilen revize edilmiş projede yer alan ve bir kısmının yapıldığı ve İdarenin talebi üzerine söküldüğü belirtilen malzemeler olup olmadığı hususunda bir değerlendirme yapmak mümkün değildir. Bu sebeple, sorumlularca ileri sürülen “bu malzemelerin, revize edilmiş projede yer alan ve imalatlarının büyük bir kısmının yapıldığı ve daha sonra İdarenin talebi üzerine söküldüğü belirtilen malzemeler olduğu” iddiasına dayalı olarak, yeniden yapmış bulundukları kamu zararı hesabını kabul etmek mümkün görülmemiştir.

Bu itibarla, Yüklenicinin yed-i emininde olduğu ve halen mevcut olduğu belirtilen söz konusu malzemeler için düzenlendiği iddia olunan bilirkişi raporunun ibraz edilmesi ile, veya bu mümkün değil ise yeniden bilirkişi marifeti ile, söz konusu malzemelerin bahsi geçen inşaatta kullanıldıktan sonra sökülen malzemeler olup olmadığı hususunun tespiti gerekmektedir.

Diğer taraftan; kesin kabul tarihinde revize projeye göre büyük kısmının gerçekleştirilmiş olduğu (kabin ve motor montajı hariç) iddia olunan imalatların, kesin kabul tarihinden çok sonra sökülerek bahsi geçen depoya taşındığı (Başhekim Prof. Dr. ….. …..’nın 03.06.2011 tarihli yükleniciye hitaben yazısından) anlaşıldığına göre, 20 no.lu hakedişte gösterilen asansör imalat kalemlerinin hiç birisinin gerçekleştirilmediğini zımnen kabul ederek tutarına tazmin hükmolunması da hukuki değildir. Revize edilmiş projeye göre durak sayısı, ebadı, ölçüsü değişikliğe uğramış olsa bile; sayısı, taşıma kapasitesi ve diğer bazı özellikleri aynı olan asansörlere ilişkin gerçekleştirildiği iddia olunan imalat kalemlerinin (montaj ve demontaj olarak),kesin hakedişte yer alan imalat kalemleri ile kıyaslanması suretiyle, varsa fazla ödemenin tespiti ve buna göre hüküm verilmesi gerekmektedir.

Başka bir husus olarak;

İlamda, iddia olunan kamu zararından hakedişi düzenleyenlerin yanı sıra, kesin kabul tutanağını düzenleyenlerden sadece (Elektrik Mühendisi) …. …..; bu imalatların denetimi ve kabulünden (asansör imalatı, Elektrik tesisatı kapsamında değerlendirildiğinden) “elektrik mühendisi” sıfatıyla sorumlu tutulmuş; kesin kabul komisyonunun diğer üyeleri ise sorumlu tutulmamışlardır. Oysa, Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin “Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri” başlıklı 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında ; “ Kesin kabul komisyonu, kurulmasından itibaren en geç on gün içinde işyerine giderek yüklenici tarafından gerçekleştirilen işleri Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41 ve 44 üncü maddelerine göre inceler, muayene eder ve gerekli gördüğü kısımların işletme ve çalışma deneylerini yapar. Kesin kabule engel bir durum bulunmadığı taktirde, işin kesin kabulünü yapar.” hükmü,

Yine, “Muayene ve Kabul Komisyonlarının Kararları” başlıklı 5 inci maddesinde; “Muayene ve kabul komisyonları eksiksiz olarak görev yapar ve kararlarını çoğunlukla alır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Çoğunluk kararına karşı olanlar, karşı olma nedenlerini kararın altına yazarak imzalamak zorundadır.” hükmü yer almaktadır.

Bu hükümlerden; gerçekleştirilen işlerdeki kusur veya eksikliklerden ve kesin kabule engel durumlardan, aksi görüş belirtmedikleri sürece Muayene ve Kabul Komisyonu üyelerinin tümünün sorumlu oldukları anlaşılmıştır. Bu itibarla, kesin kabul komisyonunun diğer üyelerinin de varsa sorumluluğa iştirak ettirilmeleri gerekmektedir.

Bu itibarla; belirtilen hususlarda inceleme ve değerlendirme yapılması sonucunda yeniden hüküm tesisi için tazmin hükmünün bozulması gerekir.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğu ile,