Kamu İdaresi Türü : Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı : 2011
Dairesi : 6
Dosya No : 39054
Tutanak No : 41296
Tutanak Tarihi : 05.01.2016
Kararın Konusu : Personel Mevzuatı ile İlgili Kararlar

Sözleşmede Öngörülmediği Halde Gıda Yardımı Yapılması.

116 sayılı İlam’ın 14’üncü maddesi ile, ... İşi yüklenicisi ile imzalanan sözleşmenin ilgili maddesinde personelin gıda giderinin yüklenici firmaya ait olacağı hükmedilmesine rağmen, istihdam edilen 28 personelin 135 günlük gıda giderinin belediye bütçesinden ödenmesi nedeniyle …-TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi dilekçesinde özetle,

İnsan Kaynakları ve Eğitimi Müdürlüğü’nün yapmış olduğu ihalenin İdari Şartnamesinde “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25.3.2 maddesinde bu kapsamda herhangi bir gider öngörülmeyerek boş bırakıldığını ve akdedilen sözleşme bedeliyle ihale kapsamında alınan hiçbir personele kumanya ve yemekle ilgili hiçbir bedel ödenmediğini;

İstihdam edilen otopark görevlilerine, Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından doğrudan temin yöntemiyle gerekli piyasa fiyat araştırmaları da yapılarak kumanya temin edildiğini ve İlama konu ödeme emirleriyle ödemelerinin yapıldığını;

İlam’a konu edilen ve doğrudan temin yöntemi ile yapılan alım karşılığı ödemeler ile ... İşi ne ait sözleşmenin ilgisinin bulunmadığını;

Bununla birlikte, 5393 sayılı Belediye Kanununun 15. maddesinin (p) bendinde yer alan “Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek” hükmü gereği bahse konu otoparklarla ilgili iş ve işlemleri yürütmenin Belediyenin görev, yetki ve sorumluluğunda bulunduğunu; hareketliliğin yoğun olduğu yol ve caddeler üzerinde belirlenen otoparklarda görev yapan otoparkçıların, öğle yemeği için görev yerlerinden ayrılmalarının, trafik düzenlemesi yönünden işlerin aksamasına ve yüksek oranda gelir kaybına sebep olduğunu;

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesi çerçevesinde değerlendirme yapıldığında, söz konusu personelin öğle saatlerinde görev yerlerinden ayrılmamaları karşılığında, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkelerine istinaden fayda-maliyet analizi yapılarak kamu kaynağında eksilmeye neden olarak bir kamu zararı oluşmaması için söz konusu kumanya alımına gidildiğini;

01.01.2011 ile 31.12.2011 tarihleri arasında Belediye Otopark gelirlerinin ……. TL olduğunu ve otopark hizmetinin 2011 yılı içerinde 287 iş gününde 28 otoparkçı ile ifa edildiğini;

Öğle tatilinde kumanya karşılığı yerlerinden ayrılmayan otoparkçıların 08:00 ile 17:00 saatleri arası 9 saat çalıştıklarında;

… TL / (287 İş günü x 28 Otoparkçı) = … TL/gün

… TL/gün / 9 saat = … TL/Saat ortalama gelir elde ettiklerini;

Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü olarak doğrudan temin yöntemiyle piyasa fiyat araştırması yaparak ... A.Ş. den alınan kumanyanın birim fiyatının … TL + KDV = …TL/adet olduğunu ve Kurumun yılda,

… TL / Saat - … TL / adet = … TL / Gün

… TL / Gün x (287 İş günü x 28 Otoparkçı) = … TL kar elde ettiğini ve 2011 yılı içerisinde otoparkçılara kumanya vermekle kamu zararı değil, kamu yararı gözetildiğini belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

Başsavcılık karşılama yazısında;

“İlamda, “...” işinde personelin yemek giderinin belediye bütçesinden karşılanması sonucu meydana gelen kamu zararının ödettirilmesine hükmedilmiştir.

Temyiz dilekçesinde; İşin ...’a değil, ...’ne ihale edildiği, ... yükleniminde bulunan “...” idari şartnamesinin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’nci maddesinin 25.3.2 fıkrasında yemek yol ve giyecek bedelleri hükmünün boş bırakıldığı, Otoparklarda çalışan 28 personele 135 günlük gıda gideri bedeli adı altında ödeme yapılmadığı, söz konusu personelin yaptığı görevin devamlılık arz etmesi nedeniyle öğle saatlerinde çalışma ortamlarından ayrılmaları durumunda otopark gelirlerinde azalma olduğundan işlerin takibinde aksama olmaması ve daha etkili ve verimli çalışmalarını sağlamak adına kumanya alımına gidildiği, bu nedenle tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

5108 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 7’inci maddesinde mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması kamu zararı olarak ifade edilmiştir.

“... İşi ”nin şartnamesinde çalıştırılacak personele yemek yardımı adı altında ödeme yapılacağına ilişkin düzenleme bulunmadığı halde otoparkta çalışan personele öğle yemeği kumanyası alımı yapılarak bedeli belediye bütçesinden ödenmiştir. Bu ise ihale şartnamesine aykırılık teşkil etmektedir.

Bu nedenle, ileri sürülen hususlar tazmin hükmünün kaldırılmasını sağlayacak nitelikte olmadığından, Daire Kararının tasdik edilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.” denilmiştir.

Rapor dosyası ve ekli belgelerin incelenmesi neticesinde, ... İşi kapsamında çalıştırılan 28 otopark işçisinin öğle yemeği kumanyalarının Belediyece temin edildiği görüşmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 60. maddesinde belediyenin giderleri sayılmış olup, belediyeye bedeli ödenmek suretiyle hizmet sunan yüklenicinin çalışanlarına ait kumanya bedellerinin belediye bütçesinden ödenmesi mümkün değildir.

Bununla birlikte, söz konusu harcamaların 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi kapsamında sosyal yardım olarak nitelendirilmesi de mümkün değildir.

Bu itibarla, 116 sayılı İlam’ın 14’üncü maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,

(…. Daire Başkanı …, …. Daire Başkanı … ile Üyeler … “116 sayılı İlam’da belirtildiği üzere, ... İşi ’ne ait sözleşmede, istihdam edilen kişilere öğle yemeği verileceğine dair herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte, bu iş kapsamında yükleniciye sözleşme bedeli haricinde herhangi bir ödeme yapılmamış olup; istihdam edilen personelden otoparklarda görevlendirilen 28 kişiye doğrudan Belediye tarafından kumanya temin edilerek dağıtılmıştır.

Yani, İlam’a konu edilen ödemeler, sözleşmeye aykırı yapılan yüklenicisine yapılan ödemeler değil; otoparklarda çalışan kişilere belediye tarafından satın alınarak dağıtılan kumanya bedellerine ilişkin ödemelerdir.

Sözleşmesinde yemek yardımına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı gibi sözleşme ekinde yeralan fazla çalışma ücret listesinden işçilere fazla mesai yaptırılması durumunda fazla çalışma ücreti ödenmesinin öngörüldüğü, bu çerçevede sözkonusu işçilere fazla ödeme yapıldığına ilişkin herhangi bir tespitinde bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, idarenin işçileri öğle arasında çalıştırması karşılığında fazla çalışma ücreti ödenmesi yerine yemek verilmesi suretiyle kamu zararına sebep olunup olunmadığı önem arz etmektedir. Sözleşmeye göre işçilerin bir saatlik fazla çalışma ücreti ile, piyasadan satın alınmak suretiyle söz konusu işçilere dağıtılan kumanya bedeli karşılaştırıldığında bu uygulama nedeniyle kamu zararına sebep verildiğine hükmedilme imkanının bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, söz konusu iş ile ilgili olarak otoparklarda istihdam edilen 28 personel için yüklenicisine sözleşme gereği veya sözleşme bedeli haricinde ilaveten yemek bedeli başlığı altında herhangi bir ödeme yapılmadığından; Belediye’nin öğle yemeği için ilgili işçilere piyasadan satın almak suretiyle temin ettiği kumanyaları 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi gereği sosyal yardım niteliğinde dağıtmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmamaktadır.

Bu nedenle, tazmin hükmünün Kaldırılmasına karar verilmesi gerekir” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) Oyçokluğu ile,