Yabancı Menşeili Binek Araçların Kiralanması hakkında.

Tepebaşı Belediyesi tarafından 2015 yılı için yapılan araç kiralamalarmda,yabancı menşeili binek araçların yüklenici tarafından idareye teslim edildiği anlaşılmıştır.

237 sayılı Taşıt Kanunu’nun 10'uncu maddesinin 5'inci fıkrasında; bu Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde belirtilenlere tahsis olunan araçlar dışında hibe dâhil, her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilemeyeceği, yerli muhteva oranı %50'nin altında kalan taşıtların yabancı menşeli sayılacağı, bu oranı artırmaya Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu, hükme bağlanmıştır.

2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” belirlenmiş olup, bu Kararın 6'ncı maddesinde, hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesinin Kanunun 10'uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacağı karara bağlanmıştır.

Söz konusu Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararına göre; Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvelde belirtilenlere tahsis olunan araçlar dışında hibe dâhil, her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Tepebaşı Belediyesi 2015 yılı için araç kiralama hizmet alımı işi için 15.12.2014 tarihinde yapılan ihaleyi alan yüklenici firma teklifinde binek araçlar için FİAT Linea sağlayacağını belirtmiş ise de; idareden alınan kiralanan taşıt listesinin incelenmesi sonucunda, işin başlangıcında ve devamında 11 adet binek aracı FİAT Linea marka yerine aşağıdaki tabloda gösterilen araçlar ile ikame etmiş ve bu durum araç teslim tutanaklarına yansıtılmıştır. Tutanaklardaki söz konusu yeni araçların markaları Bilim, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yayınlanan yerli menşeili araçlar listesinde bulunmamakta, dolayısıyla yabancı menşeili binek araç edinememe kuralı ihlal edilmiş bulunmaktadır.

İdare ayrıca bahsedilen ihaleli alıma ilave olarak özel kalem müdürlüğü, destek hizmetleri müdürlüğü ve sosyal yardım işleri müdürlükleri marifetleriyle de doğrudan temin yoluyla binek araç kiralaması yapmıştır. Aşağıdaki tabloda gösterilen söz konusu 3 binek cinsi araç da Bilim, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yayınlanan yerli menşeili araçlar listesinde bulunmamakta, böylelikle yabancı menşeili binek araç edinememe kuralı yine ihlal edilmiş bulunmaktadır

Kamu idaresi cevabında; " 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla "Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller" belirlenmiş olup, 2 Ekim 2014 tarih ve 29137 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla da mevcut kararda bazı ilave ve değişiklikler yapılmıştır. (EK 1)

Yapılan bu değişiklik ve düzenlemeler söz konusu mevzuatın, Temel Amaç başlıklı 5. Maddesinde belirtilen “Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır.” hükmü paralelinde yapılan bir değişiklik olup, ihale aşamasında da bunun kontrolünün sağlanmasının amaçlandığı düşünülmektedir.

Belediyemizin 2015 yılı için araç kiralama hizmet alımı ihalesi de bu mevzuat hükümleri doğrultusunda, ihale dokümanında düzenleme yapılarak ihale edilmiştir. Söz konusu mevzuatın yeni olması ve uygulamada örneklerinin olmaması nedeniyle, araç kira bedelinin kasko sigortası değerinin % 2’sini aşmayacağı hükmünü, ihale aşamasında kontrol edebilmek için isteklilerden belediyemizce hazırlanan listeye göre, ihale konusu iş yerine getirilirken çalıştırılacak araçlar ve kasko değerlerini beyan etmeleri istenmiştir. Bu kapsamda istekli (sonradan yüklenici olmuştur.) çalıştıracağı araçları ve kasko değerlerini beyan etmiştir.

İsteklinin idareye karşı sorumluluğu iş kalemlerine uygun araçlarla işin yerine getirilmesi olup, sözleşmenin uygulanması aşamasında iş kaleminde belirtilen nitelik ve özelliklere uygun araçların değiştirilmesi hususunda da bir yasaklama bulunmamaktadır.

Belediyemizce araçların teslimi sırasında, iş kalemine uygunluğu tespit edilen ve teklif cetvelinde belirlenen, teklif bedeli aracın kasko sigortası değerinin % 2’sini aşmayan araçlarla değiştirilmesinde kamu zararı doğmamıştır. " denilmektedir.

Sonuç olarak İdare cevabında sözleşmenin uygulanması aşamasında iş kaleminde belirtilen nitelik ve özelliklere uygun araçların değiştirilmesi hususunda bir yasaklama bulunmadığını belirtmiş ise de 237 sayılı Taşıt Kanunu'nun 10. maddesinde Kanun kapsamında edinilecek taşıtların menşei, silindir hacimleri ve diğer niteliklerini belirlemeye ve sınırlamalar getirmeye Bakanlar Kurulu'nun yetkili olduğu düzenlenmiş ve Bakanlar Kurulu da 02/06/2014 tarihinde aldığı karar ile 237 sayılı Kanuna ekli 1 ve 2 sayılı cetvelde gösterilenler dışındakilerin hizmet alım yoluyla olsa dahi yabancı menşeili araç edinemeyeceklerini kararlaştırmıştır.Yine 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” in 6.maddesine göre hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesinin Kanunun 10'uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacağı karara bağlanmıştır.Belediye teşkilatında yer alan hiçbir makam ve hizmet 237 sayılı Kanuna ekli anılan 1 ve 2 sayılı cetvellerde sayılmadığından, belediye tarafından yabancı menşeili araç kiralanmasının anılan mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturduğu düşünülmektedir.