Yılı : 2009
Dairesi : 7
Dosya No : 38204
Tutanak No : 38518
Tutanak Tarihi : 04.03.2014
Kararın Konusu :

Dosyada mevcut belgeler okunup incelendikten ve duruşmada hazır bulunan murafaacılar ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşüldü:

1-1289 sayılı ilamın 1.maddesi ile; Kubilay BARLAS’ın sahte mühendislik diploması ile işe alınıp maaş ödenmesi nedeniyle 6.095,06 TL.ye tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi adına Avukatı temyiz dilekçesinde özetle;

ilam 1.maddesi ile, Kubilay Barlas'ın sahte mühendislik diploması ile işe alınıp kendisine maaş ödenmesi neticesinde oluşan kamu zararı 6.095,06 TL.nin Üst Yönetici ve Meclis Başkanı sıfatıyla Belediye Başkanı Hikmet Feridun TURAN'dan tahsiline hükmolunduğunu,

a) Mevcut Sayıştay Kararında, Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/448 E - 2010/74 K sayılı kararı ile Kubilay BARLAS'ın üzerine atfedilen iddialardan suçlu bulunduğu ve kendisine ödenen ücretin kamu zararı olarak kabul edildiğinin ifade edildiğini,

Halbuki, Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2009/448 E - 2010/74 K sayılı kararında Kubilay Barlas’ın yargılandığını ve nitelikli dolandırıcılık suçundan cezalandırıldığını ancak kararın henüz kesinleşmediğini,

Kubilay Barlas'ın bu eylemi karşısında Müvekkilin sorumlu olması için görevi ihmalinin veya kötüye kullanmasının olup olmadığı hususlarının dikkate alınması gerektiğini,

Nitekim bu olaya ilişkin olarak Müvekkil hakkında Pamukova C.Başsavcılığı'nın 2009/447 Soruşturma Numarası, 2011/128 Esas No, 2011/44 İddianame No ile görevi kötüye kullanma suçundan dolayı Pamukova Sulh Ceza Mahkemesi'nde 2011/164 E-2012/14 K.sayılı dava açıldığını, Mahkemece bu dava dosyasının Sakarya 2.Ağır ceza Mahkemesi'nin 2010/227 E.sayılı dosyası ile birleştirildiğini, yargılamasının devam ettiğini (Bu yöndeki İddianame-Birleştirme Kararı -Sakarya 2.Ağır Ceza Mah. 2010/227E. sayılı dosyası ile alınan derkenar yazısının dilekçe ekinde sunulduğunu),

Mevcut olaya ilişkin olarak Müvekkil hakkında açılan ceza davası sonuçlanmadan, görevi ihmalinin veya kötüye kullandığı hususu tespit edilmeden kendisinin kamu zararından sorumlu tutulmasının doğru olmadığını,

Kubilay Barlas'ın işe alınmasının 02.01.2008 Tarih ve 17 Numaralı Belediye Meclis kararı ile gerçekleşmiş olduğunu, Müvekkilinin bireysel bir işlemi ile Kubilay Barlas’ın işe alınmadığını,

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71. maddesinin birinci fıkrasındaki; "Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır." hükmü ile kamu görevlilerinin kamu zararı ile sorumlu tutulmaları kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucuna bağlanmış olduğunu, nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturan bir eylemde kamu görevlisinin suça iştirak dışında kasıt, kusur veya ihmali bulunduğunun iddia edilemeyeceğini,

Aksi halde her dolandırıcılık suçunda dolandırıcı ile kamu görevlisini zarardan birlikte sorumlu olması gibi hukukun öngörmediği bir sonucun ortaya çıkacağını,

Bu itibarla kamu zararının, mahkeme kararı ile zarar verdiği hükme bağlanan Kubilay BARLAS'tan genel hükümler çerçevesinde tahsil edilmesi gerektiğini,

b) Üst Yönetici ve Meclis Başkanı sıfatıyla Belediye Başkanı Hikmet Feridun TURAN'a sorumlu sıfatıyla tazmin hükmolunmasının 5018 sayılı Kanunun sorumluluk ile ilgili hükümlerine aykırılık oluşturduğunu,

Söz konusu ödemelerin meclis kararına istinaden yapılmadığını, Kubilay BARLAS’ın, meclis kararı ile işe alındığını, Meclis kararı sorumluluk kapsamında değerlendirilmiş ise sadece meclis başkanının sorumluluğuna gidilmesi ve meclis üyelerinin mali sorumluluk dışında bırakılmasının yine 5018 sayılı Kanunun 31. maddesinde öngörülmemiş bir sorumluluk anlayışı olduğunu ve kanuni dayanağı bulunmadığını,

5018 sayılı Kanunun 31. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olur" denildiğini,

Meclis kararı, harcamaya izin verme ya da harcama yetkilisine izin verme niteliğinde bir karar olmadığından harcama yetkisinden doğan sorumluluğun söz konusu olmayacağını, bu sebeple meclisin ve Başkanının sorumluluğuna gidilemeyeceğini,

Yapılan ödemelerde 5018 sayılı Kanunun 11. maddesinde yazılı üst yöneticinin mali bir sorumluluğu bulunmadığını, 5018 sayılı Kanunun 11. maddesinde;

"Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Millî Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler." hükmü ile üst yöneticilerin idari sorumluluğunun düzenlendiğini, herhangi bir özel Kanunda da üst yönetici olan Belediye Başkanının Sayıştay'a karşı mali sorumluluğunun düzenlenmediğini,

Yapılan ödemelerin 5018 sayılı Kanunun "Harcama Yapılması" başlıklı Dördüncü Bölüm hükümlerine göre harcama yetkilisi ile gerçekleştirme görevlisinin sorumluluğu kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini, 5018 sayılı Kanunun 31. maddesinin birinci fıkrasında harcama yetkilisi, "Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisidir." ve dördüncü fıkrasında, "Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin idari sorumluluğunu ortadan kaldırmaz" hükümlerinin yer aldığını; “Harcama talimatı ve sorumluluk" başlıklı 32. maddesinde ise "Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur."denildiğini,

Yine aynı Kanunun 33.maddesinde de "Giderin gerçekleştirilmesi"nin düzenleme altına alındığını,

Yapılan harcamaların, bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygunluğuna göre doğacak mali sorumluluğun bu hükümlere göre tayin edilmesi gerekirken, Üst Yönetici ve Meclis Başkanı sıfatıyla Belediye Başkanı Hikmet Feridun TURAN'dan tahsiline hükmolunmasının yukarıda yazılı mevzuat hükümlerine aykırı olduğunu belirterek verilen tazmin hükmünün bozulmasını istemiştir.

Savcılık;

“Temyiz eden tarafından, mahkemece verilen birleştirme kararı ile yine mahkemece verilen kararın temyizde bulunduğu ve henüz kesinleşmediğine ilişkin bir takım belgeler ibraz edilmiştir. Söz konusu belgelerin yargılamanın iadesi gerekip gerekmediği hususunda değerlendirilmek üzere, Dairesine gönderilmesine karar verilmesi mütalaa olunur.” şeklinde görüş bildirmiştir.

İlamda, “Kubilay BARLAS 21.11.2008 tarih ve 1009 sayılı dilekçe ile Belediyede mühendis olarak işe girmek isteği ile başvuruda bulunmuş ve 02.01.2009 tarih ve 17 numaralı Belediye Meclisi kararı ile işe kabul edilmiştir. İstanbul Teknik Üniversitesi ile yapılan yazışmalar neticesinde, üniversitenin 10.06.2009 tarih ve 2410 sayılı yazısı ile söz konusu şahsın üniversitelerinden mezun olmadığı ve kendileri tarafından da bir diploma düzenlenmediği ifade edilmiştir. Ayrıca, Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2009/448 dosya no ve 2010/74 sayılı kararında da, Kubilay BARLAS’ın üzerine atfedilen iddialardan suçlu bulunduğu ve kendisine ödenen ücretin kamu zararı olarak kabul edildiği görülmüştür.Sonuç olarak, Kubilay BARLAS’ın sahte mühendislik diploması ile işe alınıp maaş ödenmesi neticesinde oluşan 6.095,06 TL kamu zararının Üst Yönetici ve Meclis Başkanı sıfatıyla Belediye Başkanı Hikmet Feridun TURAN’dan, tazminen tahsiline” denilmiştir.

T.C. Sakarya Ağır Ceza Mahkemesinin 2010/74 Karar No, 2009/7336 Esas Nolu Kararında; (sanık: Kubilay Barlas)

“…

Sanık tarafından 21.11.2008 tarih ve 1009 sayı ile kaydedilen dilekçesinde Türk Patent Enstitüsü ve dünyada 128 ülkede koruma altına alınmış elektrik üretim sisteminin kurulması ve yapılandırılmasına ilişkin çalışma talebinde bulunduğuna ilişkin Pamukova Belediye Başkanlığına tarihsiz dilekçe verildiği,

Dosya içerisinde bulunan renkli fotokopiden sanık Kubilay Barlas'ın 2005-2006 Öğretim Yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünü başarıyla tamamlayarak Bilgisayar Mühendisliği unvanı ve lisans derecesine hak kazandığına dair altında Dekan Prf. Dr. Hasan Can Oktan, Rektör Prf. Dr.H.Faruk Karadoğan imzaları bulunan 2586-63191 nolu diploma fotokopisi verildiği,

Yine Türk Patent Enstitüsü Patent Sertifikası başlığı altında Doç.dr.Yusuf Balcı Enstitü Başkanı adına imzası ile sanığa TR 2004 70787 F4 (FP1182301B1) numarası ile düşük elektrik enerjisi kullanarak yüksek oranlarda elektrik enerjisi üretimi sistemi başlığı altında 11.4.2004 tarihinden itibaren 20 yıl süre ile patent sertifikası verildiğine ilişkin belgenin olduğu, belgenin renkli fotokopi olduğu,

Sanık ile Pamukova Belediye Başkanlığı adına hareket eden Hikmet Feridun Turan arasında, boş bulunan 7. dereceli Mühendislik Kadro unvanına ilişkin görevleri yürütmek üzere aralarında tam zamanlı olarak çalışılacak sözleşmeli personele ilişkin hizmet sözleşmesi düzenlendiği,

Pamukova Belediye Meclisince 2.1.2009 tarih ve 17 sayılı kararla sanık Kubilay Barlas'ın 21.11.2008 tarih ve 1009 sayılı dilekçesiyle Türk Patent Enstitüsü ve dünyada 128 ülkede koruma altına alınmış elektrik üretim sistemi patentine sahip; belediye bünyesinde bu sistemin kurulması ve yapılandırılması için çalışıma talebi, işaretleme ile yapılan oylama sonucunda toplantıya katılan üyelerin oylarıyla oybirliğiyle kabul edildi, şeklinde karar alındığı,

Sanığa 6.1.2009 tarihli yazı ile Belediye Başkanı H. Feridun Turan tarafından Belediye Fen İşleri Bünyesinde Bilgisayar Mühendisi olarak görevlendirildiğinin yazılı olarak bildirildiği yine aynı kişi tarafından 7.1.2009 tarihinde Su Kanalizasyon Müdürlüğüne vekalet ve harcama yetkisi ile 8.1.2009 tarihinden itibaren belediye tarafından yapılmakta olan belediye su pompalarında yapılacak olan elektrik üretimi ile ilgili yapılan Ar-Ge ve kumlum çalışmalarında yetkilendirildiğinin bildirildiği,

Türk Patent Enstitüsü Patent Dairesi Başkanlığının 5.6.2009 tarih ve 191910 sayılı yazısında Kubilay Barlas'a enstitülerinde 11.4.2004 tarihinde 20 yıl süreyle patent verildiğine dair yapılan araştırmada; bu kişi adına kayıtlı TR 2004 70787 F4 (FP1182301 B1) numarası ile bir patent olmadığının tespit edildiği, dolayısıyla Kubilay Barlas'a enstitüleri tarafından verilmiş bir patent sertifikası bulunmadığının bildirildiği,

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığının 10.06.2009 tarih ve 2410 sayılı yazısında, üniversite kayıtlarında yapılan inceleme sonucu ; 1981 Pamukova doğumlu ismet oğlu Kubilay Barlas adında bir mezunlarının bulunmadığı gibi söz konusu diplomanın da üniversiteli tarafından düzenlenmediğinin bildirildiği anlaşılmış,

Sanığın Pamukova Belediye Başkanlığında işe girmesi nedeniyle hakkında düzenlenen maaş dekontları ile toplam brüt 5.927,74 TL. Ücret ödendiği, yine dosya içeriğinde bulunan faturalara göre sanık Kubilay Barlas'ın çalıştığı süre içinde belediye adına yaptığı harcamaların 519,040.89.TL olduğuna dair faturaların olduğu,

Türk Patent Enstitüsü Patent Dairesi Başkanlığının 20.07.2009 tarih 247460 sayılı yazısında TR 20470787F4 numaralı patent sertifikasının enstitülerince düzenlenmiş bir belge olmayıp sahte bir belge niteliğinde olduğunun bildirildiği,

Pamukova C. Başsavcılığının 16.7.2009 tarih ve 2009/408 soruşturma sayılı dosyası üzerinden yaptığı keşif tutanağı ve bilirkişi incelemesi ile teknik bilirkişiler Prof. Dr. Vahdet Uçar, Yard. Doç. Dr. Türker Fedai Çavuş’un verdiği 26.08.2009 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak düşük enerji kullanarak yüksek oranda elektrik enerjisi üretmek için sanık tarafından kurulan bu sistemin çalışmasının imkansız olduğu bu sistemde kullanılan enerjiden daha küçük enerji üretilebileceği, aksi durumun termodinamiğin birinci yasası olan enerjinin korunumu ilkesine aykırı olacağının bildirildiği anlaşılmış olup, dosya içerisinde bulunan bu kanıtlar da mahkememizce kanıt olarak değerlendirilmiş ve hükme esas alınmıştır.

….” denildikten sonra Kararın “Hüküm” kısmında;

1-Sanık Kubilay Barlas’ın, kamu kurumu aleyhine nitelikli dolandırıcılık suçunu işlemiş olduğu anlaşıldığından eylemine uyan TCK’nun 158/1-e son maddesi uyarınca ….beş yıl hapis ve dokuzyüz gün adli para cezası ile cezalandırılmasına,

Sanığın aşamalardaki bazı açıklamaları mahkeme heyetince takdiri tahfif sebebi olarak değerlendirildiğinden sanığa verilen cezanın TCK’nun 62/1 maddesi uyarınca takdiren 1/6 nispetinde indirilerek sanığın dört yıl iki ay hapis ve yediyüz elli gün adli para cezası ile cezalandırılmasına,

Sanığa verilen adli para cezasının TCK’nun 52/2.maddesi uyarınca beher günü takdiren 20 TL.hesabı ile onbeş bin TL.adli para cezasına çevrilmesine,

…

2-İddianame ve kısa karar örneği eklenmek suretiyle olay tarihinde Pamukova Belediye Başkanı olan Hikmet Feridun Turhan hakkında nitelikli dolandırıcılık suçuna katılmak ve görevi kötüye kullanmak suçlarından dolayı Pamukova C.Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına,

…”hükmü verilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8. maddesinde;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” ve

Aynı Kanunun Üst Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğunun düzenlendiği 11.maddesinde de;

“Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Millî Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.

Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.” hükümlerine yer verilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinden Bakana, mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. Üst yöneticiler bu sorumluluklarının gereklerini de, harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getireceklerdir. 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararında da belirtildiği üzere, üst yöneticiler işlerin gidişatından harcama yetkililerinin ve diğer görevlilerin bilgilendirmeleri ve raporları ile bilgi sahibi olduklarından Sayıştay’a karşı mali sorumluluklarının ancak özel kanunlardan doğabileceği, hatta münferit bir olayda da olayın özelliğine göre üst yöneticilerin sorumluluklarına hükmedilebileceği belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununa göre Belediye Başkanı belediyelerde belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Yine aynı kanunda Belediye Başkanının görevleri arasında "Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak ve Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek" sayılmıştır.

5393 sayılı Belediye Kanununun 61. maddesinde belediye başkanına "Belediye başkanı ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.” şeklinde görev verilmiştir.

Yukarıda sıralanan mahkeme kararı ve mevzuat hükümleri karşısında ilama konu kişi ile hizmet sözleşmesi Belediye Başkanı tarafından yapılmış olduğundan Belediye Başkanının söz konusu olayda sorumluluğu bulunmaktadır.

Diğer taraftan Pamukova Belediye Meclisince 02.01.2009 tarih ve 17 sayılı kararla ilgili Kubilay Barlas’ın, 21.11.2008 tarih ve 1009 sayılı dilekçeyle Türk Patent Enstitüsü ve dünyada 128 ülkede koruma altına alınmış elektrik üretim sistemi patentine sahip olduğunu belirterek belediye bünyesinde bu sistemin kurulması ve yapılandırılması için çalışma talebi, toplantıya katılan üyelerin oylarıyla oybirliği ile kabul edilmiştir.

Söz konusu kararda imzaları bulunmasına rağmen, T.C. Sakarya Ağır Ceza Mahkemesinin 2010/74 Karar No, 2009/7336 Esas Nolu Kararının yukarıya alınan hüküm kısmında Sanık Kubilay Barlas’ın, kamu kurumu aleyhine nitelikli dolandırıcılık suçunu işlemiş olduğunun anlaşıldığı belirtildikten sonra Pamukova Belediye Başkanı olan Hikmet Feridun Turhan hakkında nitelikli dolandırıcılık suçuna katılmak ve görevi kötüye kullanmak suçlarından dolayı Pamukova C.Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmesi nedeniyle kamu kurumunun zararına neden olunan olayda adli anlamda suç unsuru ve işleyenlerinin belirlenmiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda 02.01.2009 tarih ve 17 nolu Meclis kararını imzalayan meclis üyelerine sorumluluk yüklenmesinin yerinde olmayacağı anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen gerekçeler çerçevesinde üst yönetici sıfatıyla sorumlu tutulan Belediye Başkanının sorumluluk konusundaki itirazının reddi ile 1289 sayılı ilamın 1.maddesi ile 6.095,06 TL.ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE