Yılı : 2009
Dairesi : 2
Dosya No : 34425
Tutanak No : 39926
Tutanak Tarihi : 20.01.2015
Kararın Konusu :
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü:
17 sayılı ilamın 3. maddesi ile Ortaca ilçesi ve civarında çekimi gerçekleştirilen "Denizden Gelen" film çekim ekibinin 30 günlük konaklama ile 37 günlük konaklama ve yemek bedellerinin Belediye bütçesinden ödenmesi nedeniyle 45.740,16 TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
Dilekçi dilekçesinde özetle; tazmin hükmünün söz konusu ödemenin filmin ticari amaçla çekilmesi nedeniyle belediyenin turizm ve tanıtımın yerine getirilmesi kapsamında mahalli müşterek ihtiyaçların giderilmesine yönelik olmadığından belediye gideri olarak değerlendirilemeyeceği ve beldenin tanıtımına katkısı olanlar ve olacağı anlaşılanlar ile bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için bir takım giderlerin yapılmasına imkan tanıyan mezkur Yönergenin 5. maddesinin (f) bendinin geniş bir şekilde bütün film ekibinin film boyunca yaptığı giderlerin karşılanması şeklinde yorumlanmasının mümkün görülmediği gerekçeleriyle verildiğini,
5393 Sayılı Belediye Kanununun Belediyenin görev ve sorumluluklarını düzenleyen 14. maddesinin (a ) bendinde mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla belediyenin turizm ve tanıtım hizmetleri ile ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapacağı veya yaptıracağının hüküm altına alınarak bu konularda belediyeye görev ve sorumluluk yüklendiğini,
5393 Sayılı yasanın 38. maddesinin (m) fıkrasında; "Belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak" Belediye Başkanının görev ve yetkileri arasında tanımlandığını,
26.04.1984 tarihli Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesinin, 3. maddesinde; "Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini Belediye Başkanının takdirine tabidir.
Bu giderlerin yapılmasını gerektiren tören veya toplantıya Belediye Başkanının katılması şartı aranmaz.", Ağırlama giderinin düzenlendiği Aynı Yönergenin 5. maddesinin son fıkrasında; "Ağırlama, beldenin misafir durumunda olan; Beldenin kalkınmasına katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar ile bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için, geleneklere ve devletin şümulüne göre, ağırlama, konaklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır." denildiğini,
Ortaca İlçesinin coğrafi konum bakımından deniz ile ilişiği olmayan bir ilçe olması nedeniyle deniz turizmi açısından pay alamadığını, belde halkının büyük çoğunluğu geçimini ticaretle uğraşarak sağladığını, "Denizden Gelen" filminin çekim ekibinin 37 günlük süreç içersinde ilçelerinde konaklaması neticesinde, çalışmaları izlemek ve ekip oyuncularını görmek için yüzlerce kişi ilçelerini ziyaret etmiş olmaları sonucunda yaptıkları harcamalar ilçe ekonomisine katkı sağladığını, filmin gösterime girmesiyle, daha önce Marmaris, Fethiye, Dalyan gibi turistik yerlere ilçelerinden transit geçen insanların büyük çoğunluğunun filmin çekildiği mekanları görmek, buralarda çay, kahve içmek, yemek ve alışveriş etmek gibi nedenlerle mola vermeye başladığını, gelen ziyaretçilerin beldeye ticari açıdan sağladığı hareketlilik ve belde esnafına sağlamakta olduğu artı değerlerin küçümsenemeyeceğini, bu açıdan bakıldığında tazmin hükmü verilen konaklama ve yemek bedellerinin yersiz harcama olmadığının görüleceğini, harcamanın beldenin turizm ve tanıtım hizmetleri ile ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi için yapıldığını, yapılan bu hizmetin mahalli müşterek ihtiyaçların giderilmesine yönelik hizmet olmadığı düşünülmemesi gerektiğini, 5393 sayılı Kanunun 38/m maddesi ve anılan Yönergenin 3 ve 5/f maddesi gereği Belediye Başkanının buna yetkili olduğunu, hükümlerde beldenin kalkınmasına katkısı olan kişilerin yaptıkları işin ticari olup olmaması gibi bir şart, kişi ve miktar sınırlaması bulunmadığını,
Kaldı ki, ekte sunulan film afişi ve fragmandan da görüleceği üzere, söz konusu filme Kültür ve Turizm Bakanlığının da sponsorluk desteği verdiğini belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.
Başsavcılık karşılamasında; “Dilekçede, ilamın 3’üncü maddesinde İlçelerinde çekimi gerçekleştirilen bir filmin film ekibinin konaklama ve yemek bedellerinin Belediye bütçesinde ödendiği gerekçesiyle tazmin çıkarıldığı, oysa filmin ilçelerinin tanıtımına ve turizmin gelişmesine katkısı olacağı düşünülerek bu harcamanın yapıldığı ve harcamanın Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi kapsamında olduğu belirtilmekte, yapılan harcamanın usule ve yasaya uygun olduğu belirtilerek sorumluluğunun kaldırılması istenilmektedir.
Belirtilen gerekçelerin kabul edilerek temyiz talebinin kabul edilmesinin ve Daire Kararının bozularak sorumluların aklanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.” şeklinde görüş bildirmiştir.
Rapor dosyası ve ekli belgelerin incelenmesi neticesinde;
Muğla Ortaca Belediyesince Ortaca’da çekimi yapılacak “Denizden Gelen” (Zeytin Dalı) filmi ekibinin konaklama ve yemek bedellerinin belediye bütçesinden ödendiği,
Söz konusu ödemenin iki ödeme emri belgesiyle gerçekleştirildiği;
12.08.2009 tarih ve 2096 numaralı ödeme emri belgesinin onay belgesinde film ekibinin 30 gün konaklama ve yemek bedeli olarak 60.000 TL yaklaşık maliyet tespit edilip bütçenin temsil, tanıtım, ağırlama olarak tertip edildiği, piyasa araştırma raporunda tek istekli olan Karakaşlar Tur. Tic. Ltd. Şti (Hotel Doğhan) tarafından verilen (Konaklama Bedeli 106,18 TL/Gün, Yemek Bedeli 72,22 TL/Gün olmak üzere 30 günlük) 5.780,16 TL tutarındaki teklif uygun bulunarak işin 4734 sayılı Kanunun 22. maddesinin d bendi uyarınca doğrudan temin suretiyle anılan firma yüklenimine bırakıldığı ve % 8 KDV de eklenerek belirlenen tutarın ödendiği,
12.08.2009 tarih ve 2097 numaralı ödeme emri belgesinin onay belgesinde 49 kişilik film ekibinin 37 gün konaklama ve yemek bedeli olarak 60.000 TL yaklaşık maliyet tespit edilip bütçenin temsil, tanıtım, ağırlama olarak tertip edildiği, piyasa araştırma raporunda tek istekli olan Sungurlar Tur. Tic. Ltd. Şti (Otel Altınkum) tarafından verilen (Konaklama Bedeli 1000,00 TL/Gün olmak üzere 37 günlük) 37.000,00 TL tutarındaki teklif uygun bulunarak işin 4734 sayılı Kanunun 22. maddesinin d bendi uyarınca doğrudan temin suretiyle anılan firma yüklenimine bırakıldığı ve % 8 KDV de eklenerek belirlenen tutarın ödendiği,
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ortaca Belediyesi ile birlikte 7 elektronik, film, yapım gibi alanlarda faaliyet gösteren firmanın anılan filme sponsor olduğu görülmüştür.
Belediyelerin "görev, yetki ve sorumlulukları" 5393 sayılı Belediye Kanununun üçüncü bölümünde yer alan 14 ve 15. maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan madde hükümlerinde, mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla, belediyelerce yerine getirilmesi öngörülen görevler ve sorumluluklar ile belediyelerin yetkileri sayılmıştır. Yine aynı Kanun'un 60. maddesinde ise belediyenin giderleri tek tek sayılmıştır.
Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil, Ağırlama ve Tören Giderleri Yönergesi’nin 3. maddesinde; Temsil, ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini Belediye Başkanının takdirine tabi olduğu belirtildikten sonra bu takdir yetkisinin sınırları aynı yönergenin 4. maddesinde “Temsil Giderleri”, 5. maddesinde “Tören Giderleri” ve 9. maddesinde ise “Ağırlama Giderleri” başlıkları altında sayma yöntemiyle belirtilmiştir.
Aynı Yönergenin “Ağırlama Giderleri” başlıklı 5. maddesinde;
“Ağırlama, Beldenin misafiri durumunda olan:
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu Üyeleri,
Hükümet Merkezi veya diğer illerin protokole dahil kişiler,
Yabancı Ülke Temsilcileri veya konuklar,
Sanat, bilim, kültür ve spor dallarında temayüz etmiş kişiler,
Basın mensupları,
Beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar,
İle bu kişilerin eşleri ve refakatindeki görevliler için, geleneklere ve davetin şümulüne göre, ağırlama, konuklama, konutlandırma ve bu işlerle ilgili olarak hazırlıkların gerektirdiği giderlerle ziyafet, kokteyl, hediye, çiçek, bahşiş ve taşıma giderleri şeklinde yapılır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin "Savurganlıktan Kaçınma" başlıklı 17. maddesinde ise “Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve savurganlıktan kaçınır: mesai süresini, kamu mallarını, kaynaklarını, işgücünü ve imkanlarını kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranırlar.” denilmektedir.
Belediye Kanununun yukarıda anılan hükümlerinin gereği belediyelerin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçların karşılanmasından sorumlu oldukları ve belediyelerin bu sorumluluklarını yerine getirirken belediyenin mali durumu ve hizmetin ivediliği gibi hususlara dikkat etmesi zorunluluğunun bulunduğu görülmektedir. Yine bu hükümler gereği belediyelerin turizm ve tanıtım hizmetini yerine getirmeleri söz konusu olmakla beraber bu hizmetin mahalli müşterek nitelikteki bir ihtiyaca cevap vermesi gerekmektedir. Filmin konusu ise beldenin tanıtımı değildir.
Film ekibinin mezkur Yönergenin 5. maddesinde belirtilen beldenin kalkınmasında katkısı olanlar veya olacağı anlaşılanlar kategorisinde bulunduğu iddia edilmiştir. Ancak yapılan giderin ağırlamadan ziyade film süresince konaklama ve yemek giderlerinin üstlenilmesi mahiyetinde bulunduğu, film ekibinin beldeye katkısının somut olarak belirlenemediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dilekçi iddialarının reddi ile 17 sayılı İlam’ın 3. maddesi ile 45.740,16 TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,