2017ve2018yılıSayıştay DenetimRaporlarındadabelirtildiği üzere,mülkiyetiBelediyeyeaitolanveimarplanındabelediyehizmetalanıolarakayrılmıştaşınmazın2015/28sayılı meclis kararı ile hizmet binası olarak kullanılmak üzere 5393 Sayılı Kanun’un 75’incimaddesinegöreBodrumTicaretOdasınatahsisedildiğigörülmüştür.
Taşınmazların tahsisi hususu esas olarak 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve KontrolKanunu’ndadüzenlenmiştir.Kanun’un47’ncimaddesinde;
“Kamu idareleri, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek içinmülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine veköy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilirler. Tahsis edilen taşınmaz, amaç dışıkullanılamaz.
Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındakiyerleri tahsis etmeye, kamu ihtiyaçları için gerekli olmayanların tahsisini kaldırmaya MaliyeBakanlığı; diğer taşınmazları tahsis etmeye ve tahsisini kaldırmaya ise maliki kamu idaresiyetkilidir.BumaddeninuygulanmasınailişkinesasveusûllerMaliyeBakanlığıncaçıkarılacakyönetmeliklebelirlenir.
Kanunlardakiözelhükümlersaklıdır”hükmüyeralmaktadır.
Bu bağlamda, 5018 sayılı Kanun’a göre, kamu idarelerinin taşınmaz tahsis edebilmesiiçin tahsisin kamu idarelerine yapılması gerekmektedir. Buna karşın bu Kanun’un 47’ncimaddesininsonfıkrasında,“Kanunlardakiözelhükümlersaklıdır.”ifadesiilediğerkanunlardaaksinebulunanözelhükümlerinuygulanmasıgerektiğibelirtilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci ve 75’inci maddesi belediye taşınmazlarınıntahsisi için özel hüküm getirmiştir. 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesine göre, belediyeler,meclis kararıyla,sağlık, eğitim, sosyal hizmetve turizmi geliştirecek projelere Çevre veŞehircilik Bakanlığının onayı ile ücretsiz veya düşük bir bedelle amacı dışında kullanılmamakkaydıylataşınmaztahsisedebilir.Buradatahsisyapılantarafınkamuidaresiolmasızorunluluğubulunmamaktadır.
5393 sayılıKanun’un “Diğer kuruluşlarlailişkiler” başlıklı75’incimaddesinde ise;
“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görevvesorumlulukalanlarınagirenkonularda;
d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelliveya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veyasüresiyirmibeşyılıgeçmemeküzeretahsisedebilir.Butaşınmazlaraynıkuruluşlarakirayadaverilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptaledilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.” hükmü yeralmaktadır.
Bumaddeninbirincifıkrasının(d)bendinegörebelediyetaşınmazınıntahsisiiçintahsisedilentarafınkamukurumvekuruluşuolmasıgerekmektedir.
Yukarıdaki belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, kamu kurumu niteliğindekimeslekkuruluşuolanBodrumTicaretOdasıkamukurumvekuruluşusayılmadığındantahsisinmümkünolmadığıdeğerlendirilmiştir.Şöyleki,1982Anayasası’ndakamukurumuniteliğindeki meslek kuruluşu başlı başına bir kuruluş olarak kabul edilmiştir. Anayasa’nın bumeslek kuruluşlarını sadece ve doğrudan doğruya “kamu kurumu” olarak belirlemeyip, “kamukurumu niteliğindeki meslek kuruluşları” olarak nitelendirmesi, Anayasa’nın bu kurumlarakamukurumlarıkategorisiiçerisindeyervermediğişeklindedeğerlendirilmiştir.
Diğertaraftan,imarplanındabelediyehizmetalanıolarakayrılmıştaşınmazınMeclis
Kararıilehizmet binasıolarakkullanılmaküzereBodrumTicaretOdasınatahsisedilmesi3194sayılı İmar Kanunu’nun 3’üncü maddesinde yer alan; “Herhangi bir saha, her ölçekteki planesaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar içinkullanılamaz.”hükmünedeaykırılık teşkiletmektedir.
MekânsalPlanlarYapımYönetmeliği’nin5’incimaddesinegöre,belediyehizmetalanı;Belediyeleringörevvesorumluluklarıkapsamındakihizmetleriningötürülebilmesiiçingerekliitfaiye, acil yardım ve kurtarma, ulaşıma yönelik transfer istasyonu, araç ve makine parkı,bakım ve ikmal istasyonu, garaj ve triyaj alanları, belediye depoları, asfalt tesisi, atık işlemetesisi, zabıta birimleri, mezbaha, ekmek üretim tesisi, pazar yeri, idari, sosyal ve kültürelmerkezgibi mahallî müştereknitelikteki ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan tesislerilesermayesininyarıdanfazlasıbelediyeyeaitolanşirketlerinsahipolduğutesislerinyapılabileceğialandır.
Bu itibarla, imar planında belediye hizmet alanı olarak ayrılmış taşınmazın TicaretOdasının hizmet binası olarak kullanılmak üzere tahsis edilmesi 3194 sayılı İmar Kanunu’nun3’üncümaddesineveMekânsal PlanlarYapımYönetmeliği’nin5’incimaddesineuygundeğildir.
Belediyeye aittaşınmazların tahsisindeilgilimevzuathükümlerine uygun hareketedilmesi gerekmektedir.