T.C.

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü

SAYI  : B050MAH065000/9345-82440                                   22.9.2005

         (300-313)

KONU       : Para cezaları

Genelge

2005/100

……………………  VALİLİĞİNE

       1.6.2005 tarihinden itibaren 1608 sayılı Kanun uyarınca belediye encümenince verilecek para cezalarının alt ve üst sınırları ile miktarının tespiti hakkında Bakanlığımıza yapılan başvurular nedeniyle, aşağıdaki hususlara açıklık getirilmesine gerek duyulmuştur.

Belediye organlarınca uygulanan idari para cezalarının hesaplanmasında, 765  sayılı Türk Ceza Kanununun (28.07.1999 tarih ve 4421 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile değişik) Ek 1 inci maddesinin (a) ve (b) bendi  ile  misil uygulaması, Ek 2 nci maddesi ile de  yeniden değerleme oranı sistemi getirilmişti. Ancak, 13.11.2004 tarih ve 25642 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5252 sayılı Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 12 nci maddesi ile 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bütün ek ve değişiklikleri ile birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.

1608 sayılı Kanunun (3.1.1940 tarih ve 3764 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değişik) 1 inci maddesinde; “Belediye meclisi ve encümenlerinin kendilerine kanun, tüzük ve yönetmeliklerin verdiği görev ve yetki dairesinde alacakları kararlara aykırı hareket edenlere ve belediye kanun, tüzük ve yönetmeliklerinin yasakladığı veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara 50 liraya kadar hafif para cezası düzenlemeye ve üç günden on beş güne kadar ticaret ve sanat icrasından men'e ve  Türk Ceza Kanununun 536, 538, 557, 559 ve 577 nci maddeleriyle 553 üncü maddesinin birinci fıkrasında yazılı cezaları tayine belediye encümenleri salahiyettardır….” denilmekte, adı geçen Kanuna 5.12.1960 tarih ve 151 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle ilave edilen Ek 1 inci maddede de; “Belediyelerce tanzim edilmiş olan çeşitli nakil vasıtalarına ait ücret tarifelerine riayet etmeyenler hakkında belediye encümenlerince 1608 sayılı kanuna göre ceza verildikten başka bir aya kadar meslek ve sanattan men cezası da verilir ve bu gibilerin ehliyeti alınmak üzere keyfiyet trafik teşkilatına bildirilir. Bu kararlar aleyhine itiraz 1608 sayılı kanun hükümlerine tabidir.” hükmü yer almaktadır.

Bu husus dışında ilgili kanunlarında bahsi geçen para cezalarının, 5252 sayılı Kanunun  4 üncü maddesinde belirtilen artırım uygulanarak, yine ilgili kanunlarında öngörülen kişi yada organlarca bildirilmesi halinde 5393 sayılı Belediye Kanununun 34 üncü e maddesinin (e) bendi uyarınca belediye encümenince verilmesi gerekmektedir.

       Yukarıda sayılan mevzuat hükümleri çerçevesinde;

a)1608 sayılı Kanunun (3.1.1940 tarih ve 3764 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değişik) 1 inci maddesine göre; belediye meclisi ve encümenlerinin kendilerine kanun, tüzük ve yönetmeliklerin verdiği görev ve yetki dairesinde alacakları kararlara aykırı hareket edenlere ve belediye kanun, tüzük ve yönetmeliklerinin yasakladığı veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara 50 liraya kadar hafif para cezası düzenlemeye ve üç günden on beş güne kadar ticaret ve sanat faaliyetinden yasaklamaya belediye encümenlerinin yetkili olduğu belirtildiğinden ve buradaki para cezası 5252 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca 85.715 katına çıkarıldığından (08.01.1940 tarihinde yapılan değişiklikle para cezasında herhangi bir değişiklik yapılmadığından, kat uygulanmasında Kanunun ilk yürürlüğe girdiği 15.05.1930 tarihi esas alınmıştır.) 01.06.2005 tarihinden itibaren (50x85.715= 4.285.750.-TL)  4,29.- YTL olarak uygulanacaktır.

b) 1608 sayılı Kanunun 5.12.1960 tarih ve 151 sayılı Kanunla eklenen 2 nci maddesinde, 1608 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde kayıtlı cezayı gerektiren hususları bizzat gördükleri taktirde il merkezi olan yerlerdeki belediye başkanları ile bulunduğu takdirde başkan yardımcıları, şube müdürleri ve belediye başkanlarının bizzat yetki verdikleri müdürler seviyesindeki ilgili görevliler re'sen 25 liraya kadar hafif para cezası tertibine ve 4 güne kadar ticaret ve sanat icrasından men'e, diğer yerlerdeki belediye başkanları ile bulunduğu takdirde başkan yardımcılarının re'sen 10 liraya kadar hafif para cezası tertibine ve bir gün ticaret ve sanat icrasından men'e yetkili olduğu öngörülmektedir.

Ancak burada öngörülen ve 5252 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca 14.285  katına çıkarılan 25 ve 10 liraya kadar hafif para cezasının, il merkezlerinde 0,36.- YTL, diğer yerlerde 0,14.- YTL olarak uygulanması gerekmekle birlikte, 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanunun değişik 2 nci maddesine 5335 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile eklenen fıkraya göre 1 YTL’nin altındaki tutarlar dikkate alınmayacağından, 1608 sayılı Kanuna göre herhangi bir para cezası uygulaması yapılsa bile, cezanın tahsili imkansız bulunmaktadır.

5326 sayılı Kabahatler Kanununa aykırı eylemler hakkında Kanunun ilgili maddelerinde belirtilen cezaların belediye zabıtasınca verilebileceği, ancak bu cezaların tahsili aynı Kanunun 17 nci maddesi uyarınca Devlet Hazinesince (illerde defterdarlık muhasebe müdürlüğü, ilçelerde mal müdürlüklerince) yapılacağından, düzenlenen ceza tutanaklarının bir örneğinin ilgili kuruma gönderilmesi sağlanmalıdır.

Bilgilerinizi ve konu hakkında iliniz dahilindeki belediyelere bilgi verilmesini rica ederim.

Müsteşar Yardımcısı