Derneklere Nakdi ve Ayni Bağış Yapılması

 ……………… Ltd. Şti. tarafından derneklere 5393 sayılı Belediye Kanunun 75’inci maddesine aykırı olarak nakdi ve ayni bağış yapıldığı tespit edilmiştir.

Belediyelerin diğer kuruluşlarla ilişkilerini düzenleyen 5393 sayılı Belediye Kanununun 75’inci maddesi son fıkrası;

(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/19 md.) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz." hükmünü içermektedir. 6360 sayılı Kanunla 5393 sayılı Kanunun 75’inci maddesine ek fıkra eklenmiştir. Ek fıkra ile derneklere yardım yapılmasına veya proje kapsamında nakit aktarılmasına izin veren 5018 sayılı Kanununun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinin ve 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10’uncu maddesinin belediyeler için uygulanmasına son verilmiştir. Kısacası, belediyeler ve ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından derneklere herhangi bir ortak hizmet projesi kapsamında veya doğrudan nakit aktarımı engellenmiştir.

Belediyeler ve ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanamayacak 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi “... Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir. ...” ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10’uncu maddesi “Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım alabilir ve adı geçen kurumlara maddî yardımda bulunabilirler.

5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair

Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, dernekler kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilirler. Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında aynî veya nakdî katkı sağlayabilirler. (Ek cümle: 18/2/2009 - 5838/7 md.) 4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesi çerçevesinde engellilerin ve eski hükümlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işlerini kurmaları, engellilerin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojilerine ilişkin projeler ile benzeri projelerde bu oran aranmaz.düzenlemeleri derneklere yardım yapılmasını ve ortak proje uygulanmasının usul ve esaslarını belirlemiştir. Dernekler ile ilişki kurulmasına izin veren bu hükümler, belediyeler ve ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için geçerli değildir.

 ……………….. Ltd. Ştiaşağıdaki tabloda yer alan derneklere denetime esas yılın içerisinde ayni ve nakdi bağışlar yapmıştır. Söz konusu bağışlar, 5393 sayılı Kanunun 75’inci maddesine aykırıdır.

Kanun koyucu Belediye Kanununun 75’inci maddesinde, belediyeler ve ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler bakımından derneklere ayni veya nakdi bağış ya da yardım yapılmasını engelleyen hükümlere yer vermiştir. Anfa Ltd. Şti. her ne kadar Türk Ticaret Kanununa göre faaliyetlerini yürütse de Belediye Kanununun 75’inci maddesinde yer alan hükümler kapsamında olup bu yönde işlem yapması gerekmektedir.

 .

Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen şartlara haiz bağış ve yardımların kurumlar vergisi matrahından indirileceği açıktır. Ancak Belediye Kanunun 75’inci maddesi, belediye iştiraki olan ticaret şirketlerinin derneklere ayni ve nakdi bağış ve yardım yapmasını yasaklamıştır. Bu nedenle, dikkat edilmesi gereken ilk hususun bağış ve yardımların vergi matrahından indirilmesi değil, Belediye Kanununun 75’inci maddesi hükümlerinin olması gerektiği düşünülmektedir.

Ayrıca Belediye Kanunun 14 ve 15’inci maddeleri bulgumuzun sonucu bakımından dikkate değer değildir. Çünkü mezkur maddelerde belediye şirketlerine dair hiç ibare bulunmamaktır. Sonuç itibariyle Belediye Kanunun 75’inci maddesinin belediyeler ve ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler bakımından derneklere ayni veya nakdi bağış ya da yardım yapılmasını engelleyen hükümlerine göre işlem yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir