Yargılama Dairesi: 8. Daire
Kararın Tarihi : 04.11.2014
Kararın Numarası : 33
Madde Numarası : 1
Kamu idaresi Türü: Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar
Hesap Yılı : 2013
Kararın Konusu: İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Yemek Yardımı Yapılması:
...............tarafından açık ihale usulü ile ihalesi yapılan 13.05.2013 – 16.05.2014 tarihleri arası ............ ................. ......... Hizmet Alım İhalesi’nde ihale sözleşme bedeline dahil olmadığı halde ............ personeline öğle ve akşam yemeği haricinde öğle ve akşam yemeğinden faydalanamayan personel için kupon karşılığı yemek yardımında bulunulması konusuyla ilgili olarak;
İşe ait sözleşmenin “İş tanımı” başlıklı 5.1. maddesinde “kurum personeline 300 kişilik çoktan seçmeli öğle (76.200 öğün) ve 30 kişilik 4 çeşit fazla mesai (akşam) yemeği (7620 öğün) ile kurum dışında görevli personele yemek kuponu temini işi” olduğunun belirtildiği ve yine aynı sözleşmenin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12.1. maddesinde “…Kurum dışında görev yapan personel için yemek kuponu bedeli, İdareye ibraz edildiği tarihten itibaren en geç (15) iş günü içerisinde … ödenecektir.” hükmünün yer aldığı, diğer taraftan işe ait teknik şartnamenin 26. maddesinde kurum dışında görev yapacak ve sayısı kurum tarafından bildirilecek personele firma tarafından kurumun mutabakatıyla yemek kuponu temin edileceğinin ve 27. maddesinde de personele verilecek yemek kuponu bedelinin Gelir Vergisi Kanununun 23/8. maddesinde belirtilen tutarı aşamayacağı yönünde hükme yer verildiği görülmüştür. Ancak diğer taraftan idare tarafından ihale kapsamında hazırlanan ve yüklenici tarafından doldurularak idareye teslim edilen birim fiyat cetvelinde sadece öğle ve akşam yemeği için birim fiyat teklifi alındığı, yemek kuponu için herhangi bir teklifte bulunulmadığı ve sadece öğle ve akşam yemeği için yüklenici tarafından teklif edilen toplam ................TL’nin sözleşme bedeli olarak kabul edilerek “Sözleşmenin türü ve bedeli” başlıklı 6.1. maddede de sözleşme bedelinin ................TL tutar esas alınarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Yapılan incelemede idarenin sözleşme bedeline dahil olmamasına ve yükleniciden herhangi bir teklif alınmamasına rağmen öğle ve akşam yemeğinden faydalanamayan personel için yükleniciye yemek kartı yüklemeleri karşılığında ödemelerde bulunulduğu görülmüştür. Denetçi tarafından kaleme alınan sorguda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Vekâletsiz İşgörme”ye ilişkin 10. bölümünde yer alan “İşin işsahibinin menfaatine yapılması hâlinde” başlıklı 529. maddesinde; “İşsahibi, işin kendi menfaatine yapılması hâlinde, işgörenin, durumun gereğine göre zorunlu ve yararlı bulunan bütün masrafları faiziyle ödemek ve gördüğü iş dolayısıyla üstlendiği edimleri ifa etmek ve hâkimin takdir edeceği zararı gidermekle yükümlüdür…
İşgören, yapmış olduğu giderleri alamadığı takdirde, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ayırıp alma hakkına sahiptir.” hükmünden hareketle sözleşme bedeline dahil olmadığı için kupon yardımı şeklinde yapılan yemek yardımında yüklenicinin sözleşmeye göre katlanmış olduğu maliyetler dışında kârının ödenmemesi gerektiği ileri sürülmüş ise de söz konusu ödemelere ilişkin ödeme emri belgeleri ve ekleri incelendiğinde firmanın personele ait yemek kartlarına yüklediği tutarların üzerinden % 2 iskonto uygulanmak suretiyle ödemede bulunulduğu, bir diğer ifadeyle personelin yemek kartlarına yüklenen toplam tutar üzerinden belirli bir kârın eklenmesi bir tarafa iskonto uygulanarak ödeme yapıldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla yemek kuponu ödemelerinde idare tarafından yükleniciye herhangi bir kâr ödenmediği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 5. maddesine göre kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini hesap verme sorumluluğu çerçevesinde denetleyen ve denetim sonuçları hakkında TBMM’ye doğru, yeterli, zamanlı bilgi ve raporlar sunmakla görevli olan Sayıştayca gerçekleştirilen düzenlilik denetimleri kapsamında kamu idaresinin kamu zararına yol açmayan ancak kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olmayan, gelir, gider ve mallarına ilişkin işlemlerine yönelik denetim bulgularının düzenlilik denetimleri sonucunda hazırlanan mali denetim raporlarında yer alması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle ............. tarafından açık ihale usulü ile ihalesi yapılan 13.05.2013 – 16.05.2014 tarihleri arası ...................... .............. .........Hizmet Alım İhalesi’nde ihale sözleşme bedeline dahil olmadığı halde ........... personeline öğle ve akşam yemeği haricinde öğle ve akşam yemeğinden faydalanamayan personel için kupon karşılığı yemek yardımında bulunularak sözleşme bedelinin üzerinde ödemede bulunulmasının ilgili mevzuatında öngörülen ihale usul ve esaslarına uygun olmadığı anlaşılmakla birlikte yapılan ödemeler dolayısıyla kamu zararının meydana gelmediği anlaşıldığından sorgu konusu ............TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına, ................ oybirliğiyle karar verildi